Νίκος Διακογιάννης: “Αγαπώ τη λευκότητα του ασβέστη… μου ψιθυρίζει Ελλάδα.”

Από τη Νίτσα Μανωλά

Ένα από τα πράγματα που με χαροποιούν, από τότε που αποφάσισα το τι θα πραγματεύεται η στήλη μου, είναι η γνωριμία μου με αξιόλογους ανθρώπους των τεχνών. Ένας νέος φίλος- μια ευαίσθητη ψυχή- που είχα την τύχη να ‘’συναντήσω’’ μέσω του διαδικτύου είναι ο Νίκος Διακογιάννης.  Αρκετά προσιτός και φιλικός, δέχτηκε με μεγάλη χαρά να μιλήσει για το νέο του βιβλίο «Τα ψέματα ανθίζουν στην άμμο», που κυκλοφορεί 1^η Αυγούστου από τις Εκδόσεις Πνοή, καθώς και για τη ζωή του στο υπέροχο ακριτικό νησί των Δωδεκανήσων, την Νίσυρο.

 

Ν.Μ. Νίκο, να σε ευχαριστήσω κατ’ αρχάς που δέχτηκες να τραβήξεις μαζί μας την σκανδάλη του μυαλού σου και να μας μιλήσεις για το έργο σου.  Θα ξεκινήσω από τον τόπο διαμονής σου.   Την πανέμορφη, ακριτική Νίσυρο.  Είναι και ο τόπος καταγωγής σου; Μίλησε μας λίγο για τον λόγο που επέλεξες να μείνεις μόνιμα στο νησί και τις ευκολίες ή και δυσκολίες που αντιμετωπίζεις εκεί.

Ν.Δ. Ναι, η Νίσυρος είναι ο τόπος καταγωγής μου και μετά από διάφορες περιπλανήσεις επέλεξα να μείνω μόνιμα στο νησί και να εργαστώ στο εδώ Δημοτικό Σχολείο. Οι λόγοι που με οδήγησαν είναι αρκετοί, μα δύο υπερισχύουν: αφενός το μεγάλο δέσιμο που έχω με τη γη και τα τοπία της Νισύρου αφετέρου οι ηπιότεροι ρυθμοί ζωής που ταιριάζουν με τον μέσα κόσμο μου. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως δεν γεύομαι τη χαρά της ανακάλυψης ή μικρά ταξίδια που με φέρνουν κοντά με σημαντικά κομμάτια του παρελθόντος μου. Ένα ταξίδι είναι όλα. Κι αν η Νίσυρος έχει προβλήματα –πόσω μάλλον σήμερα στην Ελλάδα των μνημονίων- με υπομονή και πίστη στον Θεό όλα ξεπερνιούνται ή έστω μετριάζονται.

Ν.Μ. Γνωρίζω πως είσαι δάσκαλος στο νησί.  Υπάρχουν προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί φυσικά των ακριτικών μας νησιών;

Ν.Δ. Για τα παιδιά το μέγα πρόβλημα σήμερα όπως και παλιότερα είναι η έλλειψη παιδιάτρου. Σκεφθείτε όμως πως ολόκληρο το νησί που έχει 4 χωριά διαθέτει μόνο έναν γιατρό. Έναν γιατρό – ήρωα! Όσο για το αν τα ερεθίσματα των παιδιών είναι λιγότερα σε σχέση προς άλλες περιοχές, θα έλεγα ότι κοινή συνισταμένη δυστυχώς και φαινόμενο πανελλήνιο πλέον είναι ότι τα παιδιά δεν παίζουν όπως άλλοτε, δεν κινούν το σώμα τους, δεν γεύονται τα δώρα της φύσης. Ναι, ακόμη και στη Νίσυρο συμβαίνει αυτό. Με τάσεις ανοδικές, δυστυχώς. Η μονοδιάστατη και άκρατη επαφή των παιδιών με την τεχνολογία, τα διαδικτυακά παιχνίδια που συνήθως είναι παιχνίδια ρόλων, βίας και ευτελισμού της ανθρώπινης ύπαρξης, δεν νομίζω ότι αποτελούν εχέγγυα ενός ώριμου και ισορροπημένου ενήλικου εαυτού. Η παγκοσμιοποίηση σαν κύμα που σαρώνει είναι παντού και διαμορφώνει τους αυριανούς πολίτες –πειθήνια όργανα στο Σύστημα. Όσο αφορά στο άλλο θέμα που θίξατε, αυτό των εκπαιδευτικών, να σημειώσουμε πως πέραν των όποιων ελλείψεων σε επίπεδο υλικοτεχνικής υποδομής, έχουμε να αντιμετωπίσουμε τις αντιδιαμετρικά αντίθετες πολλές φορές αλλαγές που ευαγγελίζεται το κάθε Υπουργείο (άλλοτε εθνικής) Παιδείας. Ένα Υπουργείο το οποίο μασκαρεύεται τόσες φορές όσες είναι και οι κυβερνήσεις ή οι υπουργοί του. Είναι γνωστό τοις πάσι πως στην Ελλάδα χάραξη κοινής πολιτικής για την Παιδεία δεν υπάρχει. Πάνω από όλα το κόμμα και οι ιδεοληψίες!

 N.M. Πόσα παιδιά έχει το σχολείο σας στην Νίσυρο;

Ν.Δ. Ο αριθμός των παιδιών παραμένει σταθερός τα τελευταία είκοσι χρόνια. Πέρυσι ήταν 59 και το σχολείο παραμένει εξαθέσιο λόγω του ότι είναι το μοναδικό σε όλο το νησί, ενώ κάποτε κάθε χωριό είχε το δικό του σχολείο. Τον αριθμό των μαθητών τον κρατάει σταθερό και το γεγονός ότι εγγράφουν τα παιδιά τους οι στρατιωτικοί, οι λιμενικοί ή οι αστυνομικοί που διορίζονται για κάποιο διάστημα στο νησί.

Ν.Μ. Η επικοινωνία και η επαφή με τον «έξω κόσμο»  πόσο εύκολη είναι; Υπάρχει συγκοινωνία σε συχνή βάση από το νησί προς Αθήνα ή Ρόδο;

Ν.Δ. Τώρα πια ναι, τόσο η συγκοινωνία όσο και η επικοινωνία βρίσκονται σε πολύ καλύτερο σημείο. Τη θερινή περίοδο κυρίως. Πρόβλημα παραμένει η συχνή διακοπή της ηλεκτροδότησης κατά τους χειμερινούς μήνες που μπορεί να διαρκέσει από μερικά λεπτά μέχρι 4-5 ώρες.

Ν.Μ Χωρίς να θέλω να ακουστώ κοινότυπη θέλω να μάθω από πότε ασχολείσαι  με τη συγγραφή και από τι εμπνέεσαι.

Ν.Δ. Η συγγραφή ήρθε εντελώς ξαφνικά στη ζωή μου. Κάπου εκεί γύρω στα τριάντα. Από μικρός διάβαζα πολύ. Αυτό θυμάμαι. Ήμουν καλός μαθητής μα όχι εστιασμένος στα του σχολείου μονάχα. Η ψυχή μου διψούσε για ιστορίες, για ταξίδια μέσω περιοδικών τύπου national geographic, άκουγα ξένα τραγούδια μη γνωρίζοντας αγγλικά κι έμενα απλώς στο άκουσμα, στη σύνθεση άρα και στα συναισθήματα που μου προκαλούσαν όλα αυτά. Την τηλεόραση, δύο κρατικά κανάλια τότε, δεν την ανοίγαμε πολύ. Όσο για την έμπνευση και από πού προέρχεται αυτή, ώστε να γεννηθεί ένα νέο μυθιστόρημα ή κείμενο για παιδιά θα έλεγα ότι είναι τόσο ακαθόριστο όλο το πλαίσιο ώστε ειλικρινά δεν υπάρχει απάντηση. Η έμπνευση έρχεται από παντού και από πουθενά. Σίγουρα πάντως είναι ελεύθερη, ίπταται και πέφτει στην ψυχή μας σε στιγμή ανύποπτη. Ίσως να μας επιλέγει κιόλας. Αρχίζω να το πιστεύω αυτό καθώς περνούν τα χρόνια. Κι όχι μόνο μας επιλέγει, μα γνωρίζει και το πώς και το γιατί. Η έμπνευση περιμένει από ένα θρόισμα στα φύλλα μέχρι το μοσχοκάρυδο που αγγίζει κανείς την ώρα που ετοιμάζει φαγητό. Από έναν ύμνο της εκκλησίας μέχρι τη μικρή φράση ή λέξη που θα πει ο απλός άνθρωπος που έχει φάει τη ζωή με το κουτάλι.

N.M. Όταν ολοκλήρωσες το πρώτο σου βιβλίο το πίστευες πως θα το έβλεπες τυπωμένο κάποια στιγμή;

Ν.Δ. Κατά ένα περίεργο τρόπο το πίστευα, μα όχι υπέρμετρα. Ίσως ήταν και η ηλικία μου ή όλο αυτό το πέπλο μυστηρίου που κάλυπτε τα των εκδόσεων. Έβγαινες ας πούμε στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα. Αν ξεκινούσα σήμερα, φυσικά και θα ήλπιζα για μια θετική απάντηση, όμως οι πιθανότητες θα ήταν μία στις χίλιες.

Ν.Μ. Τέσσερα βιβλία στο ενεργητικό σου και καθ’ οδόν για το πέμπτο από τις εκδόσεις  Πνοή.  Θα ήθελες να μας μιλήσεις για την συνεργασία αυτή και για το τι πραγματεύεται το νέο σου βιβλίο;

Ν.Δ. Η συνεργασία αυτή ήρθε αναπάντεχα και μάλιστα σε μια περίοδο που το χρειαζόμουν. Η Κάκια Ξύδη, η υπεύθυνη του εκδοτικού, ήθελε να της εμπιστευθώ ένα έργο μου και ομολογώ ότι χρειάστηκα πάνω από μήνα για να το αποφασίσω. Διένυα ακόμη την περίοδο της μεγάλης θλίψης για τον χαμό της θετής μου μητέρας και όπως καταλαβαίνετε απείχα εκουσίως από πολλά. Μόλις το βιβλίο εγκρίθηκε, οι σχέσεις μου με τον εκδοτικό ολοένα έβαιναν προς κάτι που με ευχαριστούσε πολύ, η αίσθηση ότι ανήκω σε μια οικογένεια, μικρή ακόμα, ήρθε σαν παρηγορία. Κοντά σε ανθρώπους με μεράκι και κλίμα φιλικό, παρεϊστικο, με κοινό δρόμο ονείρων, σίγουρα είναι καλύτερα! Προτιμώ έναν εκδοτικό μέσα σε αυτό το πλαίσιο παρά τους απρόσωπους και στυγνά εμπορικούς. Είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας τελικά που ενισχύθηκε καθώς κάθε τόσο πληροφορούμουν τις ανήθικες μεθόδους προώθησης βιβλίων που οι «μεγάλοι» εφαρμόζουν. Το καινούργιο μου βιβλίο έχει τη μορφή μυθιστορήματος για μια ακόμη φορά και πρόκειται για την αληθινή ιστορία μιας γυναίκας με το περίεργο όνομα Αντζία. Ο τίτλος του είναι «Τα ψέματα ανθίζουν στην άμμο». Η ιστορία εδράζεται κυρίως στα χρόνια πριν την Κρίση και τα μνημόνια, πραγματεύεται τόσο τα τραύματα της παιδικής ηλικίας και πώς αυτά γίνονται τροχοπέδη προς τον αληθινό Έρωτα όσο και τους νέους τρόπους επικοινωνίας μέσω διαδικτύου προς εύρεση συντρόφου. Κομβικό σημείο στην ιστορία παίζει η απόφαση της πρωταγωνίστριας, τον χειμώνα του 2012, να κάνει ένα ταξίδι, το οποίο θα ξεδιαλύνει πολλά μυστήρια από το παρελθόν της.

Ν.Μ. Πότε θα κυκλοφορήσει;

Ν.Δ. Σε λίγο καιρό από σήμερα, τέλη Ιουλίου, ώστε να μπορέσει να γίνει η πρώτη επίσημη παρουσίαση του στη Νίσυρο.

Ν.Μ. Αν θα έπρεπε να δώσεις μία μονάχα συμβουλή σε νέους συγγραφείς, ποια θα ήταν;

Ν.Δ. Να διαβάζουν, να διαβάζουν και… να διαβάζουν. Και κάτι ακόμα. Να είναι ικανοί να «ξεχνούν» όσα διάβασαν.

Ν.Μ. Ο Νίκος στον ελεύθερο του χρόνο με τι ασχολείται;

Ν.Δ. Με πολλά πράγματα θα έλεγα αλλά κατά περιόδους κάποια υπερισχύουν των άλλων. Αγαπώ τα κόμικς υπερβολικά -έχω τεράστια συλλογή απ’ τη δεκαετία του ογδόντα- αγαπώ τη μουσική και το περπάτημα επί ώρες. Σταθερή αγάπη όμως εδώ και δεκαετίες είναι η συλλογή Playmobil, το παιχνίδι που με συντροφεύει από πολύ μικρή ηλικία. Ένας ολόκληρος κόσμος με περιμένει κάθε φορά που ασχολούμαι με αυτά τα μικρά ανθρωπάκια και τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρουν. Άλλοτε γίνονται φυγή, άλλοτε καταφύγιο, άλλοτε έμπνευση για συγγραφή ενός παραμυθιού ή δίνουν το υλικό για τον πρόλογο μιας ιστορίας.

Ν.Μ Αν δεν σε είχε κερδίσει η συγγραφή ποια άλλη τέχνη θα ήθελες να ακολουθήσεις;

Ν.Μ. Το έχω ξαναπεί. Αν δεν έγραφα, θα ήθελα να έχω ένα κατάστημα που θα πουλούσε μόνο βιβλία και Playmobil. Και κάτι ακόμη εντελώς «παράλογο» ή ανορθόδοξο που καμία σχέση δεν έχει με τα προηγούμενα. Θα ήθελα να εργάζομαι στην υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου κρατώντας μια σκούπα και περνοδιαβαίνοντας τα στενά του χωριού μου να βοηθώ στον ευπρεπισμό του, άλλοτε μαζεύοντας σκουπιδάκια, πεσμένα φύλλα από αμπέλια και βουκαμβίλιες κι άλλοτε να ασβεστώνω γωνιές και πλατείες εν όψει μεγάλων θρησκευτικών εορτών όπως αυτή του Πάσχα ή του Δεκαπενταύγουστου. Αγαπώ τη λευκότητα του ασβέστη, μου πάει, με δυναμώνει εντός, μου ψιθυρίζει Ελλάδα, Ελλάδα που μετουσιώνεται σε ένα γλυκό και κυριαρχικό Μητέρα….

Ν.Μ. Θεωρείς πως ένα βιβλίο μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή;

Ν.Δ. Συμβαίνει κι αυτό, αλλοίμονο αν δεν συνέβαινε. Συνήθως επηρεάζει. Σηματοδοτεί. Εκπλήσσει. Ανοίγει πόρτες στο φως ή το σκοτάδι. Θέτει ερωτήματα. Και αφήνει σε σένα, ως ελεύθερα σκεπτόμενο όν, να κάνεις το όποιο πρώτο βήμα.

Ν.Μ. Δεν ξέρω αν γράφεις ποίηση, θα το υποθέσω όμως και θα σου ζητήσω να μας αφιερώσεις ένα δικό σου ποίημα, τραβώντας τη δική σου σκανδάλη.

Ν.Δ. Μ’ αρέσει να διαβάζω ποίηση, όμως δεν νομίζω ή δεν γνωρίζω τελικά αν γράφω ποίηση κάποιες φορές εμβόλιμα στον πεζό λόγο. Ξέρω πάντως ότι μ’ αρέσει συχνά να υπάρχει ποιητικότητα στην πεζογραφία. Παραθέτω ένα απόσπασμα από το νέο βιβλίο που θα κυκλοφορήσει σε λίγο διάστημα.

«Να είσαι ευτυχισμένος στον δρόμο που διάλεξες. Να είσαι δυνατός σε όσα έρθουν, στα σχόλια τα ειρωνικά και τους αποκλεισμούς. Καλύτερα να αποδέχεσαι κάτι από νωρίς, προτού στρέψεις το μαχαίρι σε σένα, προτού γεμίσεις με συμπλέγματα. Εγώ κρατώ όσα πολύτιμα μοιραστήκαμε μυστικά απ’ τους πολλούς. Αυτά τα λίγα μα τόσο δικά σου. Το όμορφο χαμόγελο, τα πυκνά, εβένινα μαλλιά σου. Τα πόστερ με έργα του Εγγονόπουλου. Τους στίχους που έγραφες με μαρκαδόρο πλάι στο κομοδίνο. Την αγάπη για τον τόπο που μεγάλωσες. Το πάθος για την ελληνική ιστορία. Νοερά έστω, κρατώ κι εκείνη την υπόσχεση που ποτέ δεν κάναμε πράξη. τη βόλτα στον λόφο με τα αγάλματα! Θυμάσαι; Αν θες να ξέρεις, ακόμη ονειρεύομαι ποιητικά φινάλε όταν πεθαίνουνε οι έρωτες. Αν ποτέ τύχει να συναντηθούμε, λέω να κάνουμε εκείνη τη βόλτα που αμελήσαμε. Φίλοι ή εχθροί δεν έχει σημασία. Τα αγάλματα είναι εκεί και περιμένουν… Πάντα μας περιμένουν τα αγάλματα. Πάντα μας συντροφεύουν. Βαδίζουν στο πλάι μας με λυτούς βοστρύχους. Καμιά φορά γίνονται η σκιά του εαυτού που απωλέσαμε. Θυμάσαι τότε που τους βάζαμε κασκόλ για να μην κρυώνουν; Ε; Θυμάσαι;»

 

** Το βιβλίου του Νίκου Διακογιάννη «Τα ψέματα ανθίζουν στην άμμο» κυκλοφορεί από την 1^η Αυγούστου, από τις Εκδόσεις Πνοή.