Από την Κέλλυ Βουράνη
“Ελάτε και αύριο, τους λέει δειλά. Θα ψαρέψω για σας τη νύχτα. Αύριο
φεύγουμε, απαντά το κορίτσι με λύπη. Κρίμα, τόσες μέρες που ήμαστε εδώ να μην ερχόμαστε! Είσαι πάντα έτσι έρημος, παππούλη;
— Πάντα, παιδί μου.
— Α. τώρα καταλαβαίνω τι ήταν οι γλάροι…, μουρμουρίζει το αγόρι.
— Ναι, παιδί μου, αυτό είναι. Η ερημιά.
— Θα πρέπει να τους συχωρέσεις, παππούλη, λέει πάλι το αγόρι σε λίγο. Αν
ήξεραν, δε θα το έκαναν ποτέ.
Ο γέρος δεν καταλαβαίνει. Στέκει με απορία.
— Για ποιους λες, παιδί μου;
—Γι’ αυτούς που σκοτώσαν τους γλάρους σου, λέω, μπαρμπα-Δημήτρη. Είναι φίλοι μας.
Καταλαβαίνει τα γόνατά του να τρέμουν, η καρδιά του χτυπά.
— Τους σκοτώσαν είπες;
— Α, δεν το ήξερες ακόμα;…
Το παιδί δαγκάνει τα χείλια του, μα είναι αργά. Του λέει την ιστορία: πως
κυνηγούσαν, όλη η νεολαία, ύστερα κατεβήκαν στην ακρογιαλιά· οι δυο γλάροι χαμήλωσαν απ’ το άλλο κοπάδι, ο φίλος τους τράβηξε εκεί σιμά, γνώρισαν τις σταχτιές φτερούγες.
Ο γέρος ακούει, ακούει, — δεν είναι τίποτα, δυο γλάροι ήταν.
— Δεν ήξεραν, παππούλη…, λέει με θερμή φωνή το κορίτσι, συγκινημένο απ’ τη βουβή λύπη που βλέπει στο γερασμένο πρόσωπο. Δεν ήξεραν…
Κι εκείνος κουνά μόλις, αργά, το κεφάλι του, συγκατανεύοντας:
— Ναι, ναι, παιδί μου. Δε θα ξέραν..»
Η. Βενέζη «Οι γλάροι»
«Δε θα ̕ξέραν», λέει ο μπάρμπα Δημήτρης στο διήγημα του Η. Βενέζη. Θα έπρεπε να ξέρουν οι νεαροί φοιτητές τι σήμαιναν οι δύο γλάροι για αυτόν; Να τους έχει πληροφορήσει κάποιος ότι ήταν η παρέα του, ότι ενσάρκωναν τις χαμένες ψυχές των παιδιών του; Τους έλειπε η ενημέρωση για την αξία της ύπαρξης αυτών των δύο πουλιών αναφορικά με τη ζωή του μοναχικού γέροντα. Διαφορετικά «δεν είναι τίποτα, δυο γλάροι ήταν»…. Ασήμαντοι μπροστά στην ευχαρίστηση του ανώτερου όντος που λέγεται άνθρωπος. Αυτή η ανωτερότητα όμως είναι που θα έπρεπε τον βοηθήσει να αντιληφθεί πως ο δικός του οίκος βρίσκεται σε άμεση αλληλεπίδραση με τον οίκο των άλλων όντων γύρω του.
Μια σχέση τιμής και σεβασμού προς την ίδια τη φύση, την πηγή της ζωής του..
Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα; Ένα αχόρταγο κυνήγι του «έχω» και το «είμαι» ξεχασμένο σε ένα σκοτεινό και θλιβερό δωμάτιο, να παλεύει με τις ερινύες του, τις ανασφάλειές του, τα αδιέξοδά του.. Κάποια στιγμή η λύση το ακουμπά, όταν σηκώνει το κεφάλι και κοιτάζει γύρω του την ομορφιά που το περιβάλλει. Τα γλαροπούλια να πετούν ελεύθερα στον ουρανό, τον κελαρυστό ήχο του ποταμού, το θρόισμα του άνεμου, το πορφυρό ηλιοβασίλεμα, η αγάπη στο βλέμμα ενός σκύλου..Όλα είναι τέλεια μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει. Επιστροφή στη Φύση.
Το ζείδωρο φως της ήταν πάντα εκεί για να μας οδηγεί σε έναν κόσμο δικαιότερο και πιο αρμονικό. Διαχρονικός και ο λόγος του Ελβετού Διαφωτιστή, Ζαν Ζακ Ρουσσώ στο έργο του «Λόγος Περί Τεχνών και Επιστήμων» (1750). Το έργο ξεκινά με ένα λατινικό παράθεμα από την «Ποιητική Τέχνη» του Οράτιου, “Decipimur specie recti” (εξαπατηθήκαμε από την όψη του καλού/ορθού). Παρά την επιστημονική εξέλιξη, η ανθρωπότητα κατατρύχεται από την ανηθικότητα. «Δεν τολμούμε πια να εμφανιστούμε με το αληθινό μας πρόσωπο [..] Δεν υπάρχουν πια ειλικρινείς φιλίες, αληθινή εκτίμηση, βάσιμη εμπιστοσύνη. Οι υποψίες, οι δυσπιστίες, οι φόβοι, η ψυχρότητα, η επιφυλακτικότητα, το μίσος, η προδοσία θα κρύβονται κάτω από το ομοιόμορφο κι απατηλό πέπλο ευγένειας, κάτω από την τόσο παινεμένη λεπτότητα που χρωστούμε στα φώτα του καιρού μας.”
Ο ίδιος συνεχίζει τονίζοντας το λανθασμένο προσανατολισμό της εκπαίδευσης του ατόμου, “Ήδη από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας, μια απερίσκεπτη εκπαίδευση καλλωπίζει το πνεύμα μας και διαφθείρει την κρίση μας.” Διάγουμε αλλοτριωμένο βίο, μια χίμαιρα ευτυχίας..Υπερβολή; Όχι και τόσο. Η εκδήλωση βίας σε ζώα είναι από τις χαρακτηριστικότερες ενδείξεις της άρρωστης ανθρώπινης ψυχής. Σύμφωνα με άρθρο των Roman Gleyzer, Alan R. Felthous και Charles E. Holzer, με τίτλο «Κακοποίηση ζώων και ψυχιατρικές διαταραχές», που δημοσιεύτηκε στο «Τhe Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law αναφέρεται ότι στο χώρο της ψυχιατρικής και της ψυχολογίας η κακοποίηση των ζώων από τους ανθρώπους δεν αποτελεί μεμονωμένη ψυχική διαταραχή, αλλά συναντάται σε άτομα που πάσχουν από Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας.
Τα ζώα είναι συνήθως το πρώτο θύμα ενός βίαιου ατόμου. Είναι τόσο σοβαρές οι προεκτάσεις της συμπεριφοράς αυτής, ώστε στις Η.Π.Α. θεωρούνται «έγκλημα κατά της κοινωνίας» (crime against Society). «Μάλιστα στο Los Angeles, σε περίπτωση κακοποίησης ζώου, είτε αδέσποτου είτε κατοικίδιου, την υπεράσπιση του ζώου δεν την αναλαμβάνει ούτε ο ιδιοκτήτης του κατοικίδιου ούτε κάποια φιλοζωική ένωση, αλλά η ίδια η πόλη του Los Angeles, και ειδικότερα η Αστυνομία, όπως δήλωσε ο detective Hector Sanchez του LAPD. Η δίωξη δηλαδή είναι αυτεπάγγελτη».
Όλα έχουν τη ρίζα τους στην αγωγή. Η ζωοφιλία αποτελεί κομμάτι της ανάπτυξης ευρύτερης οικολογικής συνείδησης στο νεαρό άτομο. Στην Ελλάδα πολλά σχολεία σε συνεργασία με ζωοφιλικά σωματεία προσπαθούν να εμπνεύσουν στα παιδιά την αγάπη για τη Φύση, το αίσθημα ευθύνης απέναντι στη συνύπαρξη τόσο με το συνάνθρωπό τους, όσο και με τα άλλα όντα που τα περιβάλλουν. Την ίδια στιγμή στα πλαίσια της ευέλικτης ζώνης στα δημοτικά σχολεία μπορεί πραγματικά να αναδειχθεί ο Αληθινός Άνθρωπος, αυτός που θα αναγνωρίσει την άρρηκτη σχέση του με τη Μητέρα Γη. Έτσι θα γιατρευτεί από τα πάθη του και θα μπορέσει νιώσει πραγματική ευτυχία…
Οι προσπάθειες για να συγχωρέσουμε τον πρότερο πλανημένο εαυτό μας είναι πολλές. Κλαίμε για τη βία που προκαλούμε ως ανθρωπότητα σε ανυπεράσπιστα πλάσματα της φύσης, όπως οι δύο νέοι στο έργο του Βενέζη, όταν συνειδητοποίησαν τι είχαν κάνει οι συνομήλικοί τους.
Τώρα ξέρουμε το πιο σημαντικό …πως οι δύο γλάροι ήταν ανέκαθεν τα πάντα και ποτέ ένα τίποτα..
