Από την Ισμήνη Χαρίλα
«Ένα υγρό βράδυ – 5 Δεκεμβρίου 1919, μια ημερομηνία που χάραξε την αρχή μιας μεγάλης μεταλλαγής στη ζωή του», είναι η στιγμή που επιλέγει ο Άρτσιμπαλντ Τζόζεφ Κρόνιν για να διηγηθεί την εξέλιξη της ιστορίας του Ρόμπερτ Σάννον, του ήρωα στα «Άγουρα Χρόνια».
Ο μικρός Ρόμπερτ λοιπόν έχει μεγαλώσει, είναι γιατρός και ξανασυναντά τους αναγνώστες έξι χρόνια αργότερα – στην ηλικία των εικοσιτεσσάρων ετών – στα «Ώριμα Χρόνια» (πρωτότυπος τίτλος: «Shannon’s Way»), που δημοσιεύτηκαν το 1948.
Μόνος, ελεύθερος από δεσμεύσεις και με τη στήριξη των χρημάτων που κληρονόμησε από τον προπάππου του, ο νεαρός κατάφερε να σπουδάσει και να πραγματοποιήσει το μεγάλο του όνειρο. Οι δυσκολίες όμως δεν σταμάτησαν να τον ταλανίζουν και ως εκ τούτου παρακολουθούμε πλέον τον αγώνα του να αφιερωθεί ανεμπόδιστα στην έρευνα και τη δημιουργία ενός εμβολίου για μια ασθένεια που προκαλεί μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας σε ανθρώπους και ζώα.
Έντονες και ευδιάκριτες είναι οι ομοιότητες των συνθηκών, αλλά και η διαφοροποίηση του Σάννον με τον Άντριου Μάνσον, πρωταγωνιστή στο «Κάστρο» του Κρόνιν.
Οι δυο ήρωες είναι γιατροί και πολεμούν ενάντια σε ένα κατεστημένο που φοβάται την εξέλιξη και οτιδήποτε παρεκκλίνει του προσωπικού του ελέγχου. Καταστροφική αμάθεια, ιδιοτέλεια, εκδικητικότητα, επικράτηση των ισχυρών και συγκάλυψη της εγκληματικής αμέλειας είναι ορισμένα από τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν και καλούνται να υπερκεράσουν. Στο σημείο αυτό όμως εντοπίζεται μια ειδοποιός διαφορά. Ενώ ο Άντριου καταθέτει τα όπλα και αγκαλιάζει – έστω και πρόσκαιρα – όσα λοιδορούσε, ο Ρόμπερτ παραμένει αγνός ιδεαλιστής και προσηλωμένος στον στόχο του.
Ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό είναι η ντροπή που αισθάνονται οι δυο πρωταγωνιστές για το παρελθόν τους και ο τρόπος που επιχειρεί ο μεν Άντριου να το αποσιωπήσει και ο δε Ρόμπερτ να το ωραιοποιήσει.
Ο έρωτας διεκδικεί και αυτός το μερίδιό του, περνά όλα τα στάδια της μεταμορφωτικής του διάστασης, γιγαντώνεται και συρρικνώνεται αναλόγως της διάθεσης, με μια αντιθετική όμως αναλογία ως προς τους χρόνους ανάμεσα στις δυο ιστορίες.
Στα «Ώριμα Χρόνια» υπάρχει ένα πρόσθετο πρόβλημα, αφού η αυστηρή ηθική και οι η παραδοχή των αρχών του Καλβινισμού, στον οποίο πιστεύει η οικογένεια της αγαπημένης του Ρόμπερτ, απορρίπτει τον δικό του Καθολικισμό και στέκεται αμετακίνητος βράχος στην ένωσή τους. Παρόλα αυτά η ίδια η ζωή παρεμβαίνει και δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες που δύνανται να λειτουργήσουν καταλυτικά και να οδηγήσουν στη νίκη της αγάπης.
Οι περιγραφές των τοπίων και οι αναφορές στις μικρές πόλεις της Μεγάλης Βρετανίας – χαρακτηριστικό των έργων του Κρόνιν – δεν θα μπορούσαν να εκλείπουν ασφαλώς ούτε και από το συγκεκριμένο πόνημα, ενώ οι μορφές ενσωματώνονται ή ξεχωρίζουν ανάλογα με τον ρόλο τους.
Συνοψίζοντας και σκεπτόμενοι τα τρία αυτά μυθιστορήματα, δηλαδή «Το Κάστρο», «Τα Άγουρα Χρόνια» και «Τα Ώριμα Χρόνια» θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Κρόνιν αναπαριστά ουσιαστικά τον ίδιο τον κύκλο της ζωής. Η απογοήτευση εναλλάσσεται με την αισιοδοξία, η πτώση με την άνοδο, η ζωή με τον θάνατο και η πίστη με την αδιαφορία. Κάθε έργο επομένως είναι μια αέναη διαδοχή των συναισθημάτων που διαποτίζουν τη ζωή κάθε ανθρώπου από τη στιγμή που αντιλαμβάνεται την έννοια της ύπαρξής του.
