Της Δρος Αριστονίκης Θεοδοσίου-Τρυφωνίδου
Σύμφωνα με τον Zimmerman, η αυτορρύθμιση είναι η διεργασία που χρησιμοποιεί κανείς για να ενεργοποιήσει και να διατηρήσει τις σκέψεις του, την συμπεριφορά του και τα συναισθήματα του προκειμένου να πραγματοποιήσει τους στόχους του.
Ένας από τους στόχους της εκπαίδευσης θα πρέπει να είναι η αποδέσμευση των μαθητών από την ανάγκη του εκπαιδευτικού για να μπορούν οι μαθητές να κάνουν την μάθηση τρόπο ζωής. Για να μπορέσει ένας μαθητής να μαθαίνει εφ όρου ζωής χρειάζεται να είναι αυτορυθμιζόμενος μαθητής.
Οι αυτορρυθμιζόμενοι μαθητές έχουν τη ικανότητα και την θέληση να μάθουν καθότι μπορούν να μετατρέπουν τις διανοητικές τους ικανότητες σε μαθησιακές δεξιότητες.
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την ικανότητα και τη θέληση για μάθηση;
Τρεις παράγοντες επηρεάζουν την ικανότητα και τη θέληση για μάθηση: η γνώση, τα κίνητρα και η αυτοπειθαρχία.
Για να μπορεί ένας μαθητής να μάθει χρειάζεται να γνωρίζει τον <Μαθησιακό εαυτό> του, δηλαδή να γνωρίζει πως μαθαίνει, το στυλ μάθησης του, μεταγνωστικές στρατηγικές αλλά και το πλαίσιο στο οποίο θα εφαρμόσει ό,τι έχει μάθει. Ακόμη, ο αυτορρυθμιζόμενος μαθητής έχει κίνητρο για μάθηση.
Ο μαθητής αυτός κάνει τις εργασίες του γιατί τον ενδιαφέρει το αντικείμενο και όχι για να παίρνει καλούς βαθμούς ή για να ευχαριστήσει τους άλλους. Ακόμη και αν ο αυτορρυθμιζόμενος μαθητής δεν ενδιαφέρεται για την εργασία, την κάνει γιατί θεωρεί ότι θα αποκομίσει κάποια γνώση από αυτήν.
Ωστόσο, η γνώση και τα κίνητρα δεν είναι αρκετά αν δεν υπάρχει η αυτοπειθαρχία. Δηλαδή, αν ο μαθητής δεν έχει την ισχυρή βούληση να πειθαρχεί και να προστατεύεται από τους περισπασμούς. Για να μπορέσει ένας μαθητής να αποκτήσει αυτορρύθμιση χρειάζεται να κάνει τα ακόλουθα:
- Να προνοήσει,
- Να αυτοεξεταστεί και
- Να εξετάσει την απόδοση του. Στην φάση της πρόνοιας, ο μαθητής χρειάζεται να αναλύσει την εργασία του καθορίζοντας τους στόχους του και τις στρατηγικές μάθησης.
Κατόπιν να κινητοποιηθεί, να αγαπήσει αυτό που χρειάζεται να μάθει και να αφομοιώσει το αντικείμενο μάθησης ανάλογα με τον <μαθησιακό εαυτό> του. Να δει ποιες προσδοκίες έχει και να προσανατολιστεί στους μαθησιακούς του στόχους.
Στη δεύτερη φάση, ο μαθητής χρειάζεται να αυτοαξιολογηθεί. Να μπορεί, δηλαδή, να αυτοπαρατηρεί τον εαυτό του: πώς συγκεντρώνεται, που χάνει το ενδιαφέρον του, πώς αποσπάται η προσοχή του, που ξεχνάει, αν τον βοηθούν οι στρατηγικές μάθησης που επέλεξε, πόσο χρόνο κάνει να λύσει την άσκηση, που χάνει χρόνο και γιατί συμβαίνει αυτό, πόσο χρόνο μπορεί να διαβάζει αποτελεσματικά κτλ. Στην συνέχεια, στην τρίτη φάση, ο μαθητής χρειάζεται να εξετάσει την απόδοση που είχε και να την βελτιώσει όπου χρειάζεται.
Σε αυτή την προσπάθεια τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να συμβάλουν σημαντικά. Οι γονείς μπορούν να διδάξουν και να υποστηρίξουν την αυτορρυθμιζόμενη μάθηση μέσω της μίμησης προτύπων και της ενθάρρυνσης των παιδιών τους στο σπίτι. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές τους μέσα από μια σειρά από στρατηγικές όπως: την ανατροφοδότηση, καθοδηγητικές ερωτήσεις, την εργασία σε ομάδες, την αυτοαξιολόγηση και τα ερωτηματολόγια αυτοπαρατήρησης.
Δραστηριότητες για την θετική κινητοποίηση προς την μάθηση, την αυτορρύθμιση και την αυτοπειθαρχία μπορείτε να βρείτε στο εγχειρίδιο μου https://upbility.gr/products/paizontas_me_to_paidi
