Από την Κέλλυ Βουράνη
Αθήνα, Απρίλιος 2018
«Κυρίες και κύριοι. Το θέατρό μας σας καλωσορίζει. Η παράσταση μας σε λίγο αρχίζει».
Η σκοτεινή πλατεία γεμίζει με κόσμο. Μικροί, μεγάλοι και τα παιδιά στις μπροστινές θέσεις να έχουν την τιμητική τους. Ήταν μια μέρα φωτεινή, γεμάτη ευωδιές ανοιξιάτικων λουλουδιών στον αέρα, όταν βρέθηκα στο Δημοτικό Θέατρο Δάφνης «Φάνης Χηνάς» για την πρεμιέρα της παράστασης «Οι Περιπέτειες του Βαρόνου Μινχάουζεν».
Όμως αυτό που έβλεπα να ξετυλίγεται μπροστά μου δεν ήταν φωτεινό. Βομβαρδισμοί ακούγονταν, τρόμος κυριαρχούσε στις ψυχές των ανθρώπων. Είμαι όμως πάλι σε ένα θέατρο. Ζω στα 1800, πόλη πιθανόν το Βελιγράδι με το τούρκικο πυροβολικό να την πολιορκεί. Παρακολουθώ τους ηθοποιούς ενός μικρού θεάτρου να προσπαθούν να ανεβάσουν μια παράσταση με το ίδιο ακριβώς τίτλο « Οι Περιπέτειες του Βαρόνου Μινχάουζεν». Τι αγωνία! Αυτή η παλιά κατάρα, ο πόλεμος, ξαναχτύπησε ..
Ο θιασάρχης Χένρυ Σαλτ και ο θίασος του προσπαθούν να φέρουν την ελπίδα στις καρδιές όλων εμάς των κάτοικων της πολιορκημένης πόλης. Πώς αλλιώς θα διώξουμε τον πόλεμο; Ξαφνικά ακούγεται μια φωνή και ένας ηλικιωμένος Βαρόνος διακόπτει την παράσταση. Ο Μινχάουζέν σας δεν είναι ο Μινχάουζεν! Εγώ είμαι ο πραγματικός Μινχάουζεν.
Τι πρόβλημα αιφνίδιο με τον φαντασιόπληκτο πλην αβρό στους τρόπους και τη συμπεριφορά Κάρολο Φρειδερίκο Ιερώνυμο φον Μινχάουζεν. Η παράσταση διακόπτεται αφού ο διοικητής της πόλης ακυρώνει το συμβόλαιό του με το θέατρο. Πρόβλημα διπλό. Η πόλη και το θέατρο. Η πόλη και η τέχνη. Η πόλη και η ζωή..
Μπορούμε να ζήσουμε διπλή ζωή; Μπορούμε να ζήσουμε παράλληλες ζωές;
Μπορούμε να πούμε πως υπάρχει ζωή μέσα στο θάνατο; Μπορούμε να παρομοιάσουμε τη ζωή μας με ένα αερόστατο φτιαγμένο από ρούχα που μυρίζουν έρωτα και πάθος για να ξαναζούμε κάθε μέρα με αγάπη, γέλιο, φαντασία; Είναι το φεγγάρι τόσο μακρινό, ψηλά στο σκοτεινό χάος; Ή μήπως εκείνο είναι η ψυχή μας που παλεύει να βρει διέξοδο, παγιδευμένη σε ένα σώμα γεμάτο αδυναμίες και πάθη; Η ψυχή μας που μετεωρίζεται λαμπερή ποθώντας να την λατρέψουν βαθιά, νικώντας τους φόβους και τους δισταγμούς του υλικού εγώ. Ακόμα και όταν καταβροχθίζεται από το θαλάσσιο κήτος του ασυνείδητου θα καταφέρει να βγει και να σταθεί αγέρωχη μπροστά στους εχθρούς της..το Χρήμα και το Χρόνο..
Χρήμα και χρόνος. Έχω βουλιάξει στις σκέψεις μου. Νομίζω ότι είμαι ο Μινχάουζεν. Δε θέλω αυτοί να με καταδυναστεύουν. Στέκομαι μπροστά τους και τους κοιτώ ίσια στα μάτια. Μου φωνάζουν «Δύναμη και θράσος σε κάνουν να πετύχεις». Όμως εγώ δεν τους ακούω. Τα τείχη που μου έστησαν δεν μπορούν να με κρατήσουν δέσμια.
«Ανοίξτε τις πύλες».
Ο εχθρός μου δεν υπάρχει πια. Δε σε χρειάζομαι πια για να δικαιολογήσω την ατολμία μου. Είμαι ελεύθερη..
Η παράσταση τέλειωσε. Πίσω στο παρόν με ανακούφιση μαζί με το χαμογελαστό Βαρόνο. Ο Βαρόνος Μινχάουζεν (κ. Λεωνίδας Περιφάνης) είναι ο βαρόνος της καρδιάς μας. Ο άνθρωπος που με τη βαθιά, σοφή φωνή του φανερώνει την ικμάδα του πνεύματος και της ψυχής του κόντρα στη φθορά του σώματός του. Απέναντί του στέκεται η εξουσία άλλοτε με τη μορφή του αχόρταγου και σκληρού Σουλτάνου (κ. Νίκος Μαυρόπουλος) και άλλοτε με τη μορφή του Κυβερνήτη (κ. Αλέξης Μεγάλος). Προσπάθησε ο Κυβερνήτης με βλέμμα τρελής απόγνωσης, θυμού και αδυναμίας, ικετεύοντας και απειλώντας, να επιβληθεί. Όμως πόσο συγκλονιστικά αδύναμος υπήρξε τελικά, όταν κλαίγοντας, συνειδητοποίησε την ψεύτικη ζωή του.
Κανείς από το θίασο δεν τον άκουγε πια. Ο Χένρυ Σαλτ (κ. Γρηγόρης Τσαλής) δεν είναι πια ο υποτακτικός στον Κυβερνήτη, θιασάρχης. Η κόρη του Σάλυ (κ. Βασιλική Σιδέρη) πεισματάρα, ειλικρινής με την αγγελική φωνή ενός παιδιού, είναι το στήριγμα όλων. Όλοι τους ζήσανε ένα όνειρο.. Ο Ανοιχτομάτης ηθοποιός (κ. Μάρκος Κονδύλης), ο ηθοποιός Αυτιάς (κ. Νίκος Μαυρόπουλος), ο ηθοποιός Γοργοπόδαρος (κ. Έκτορας Βασιλείου), η καλόκαρδη και ταλαντούχα θεατρίνα (κ. Κατερίνα Σπυροπούλου), η γλυκιά Ρόουζ ως ηθοποιός Παντοδύναμος (κ. Έλενα Γεωργαντζή), ήταν στην αρχή οι δύσπιστοι, απλοί, καθημερινοί άνθρωποι που προσπαθούν με την τέχνη τους να επιβιώσουν σε καιρό πολέμου. Ταξιδεύουν μαζί με την παρέα των τεσσάρων συντρόφων του Βαρόνου. Ο Γοργοπόδαρος Μπέρτχολντ (κ. Μυρτώ Ράπτη), ο σίφουνας με το χαμογελαστό πρόσωπο, που έσωσε την τελευταία στιγμή το κεφάλι του αφέντη του από το τσεκούρι του δήμιου ( κ. Γρήγορης Τσαλής) που δίψαγε για αίμα. Ο Ανοιχτομάτης Αδόλφος (κ. Νίκη Μάμαλη), ο ολιγομίλητος τύπος που τους καθησύχαζε στις δύσκολες στιγμές με τη δύναμη της όρασης του. Ο Αυτιάς Γουστάβος (κ. Μαρία Φανίδη) ο λαϊκός τύπος με τη βαριά φωνή που όποτε ήθελε το αυτί του ως πιάτο δορυφορικό, «έπιανε» μύγα στο φεγγάρι και άλλοτε προσποιούταν τον κουφό. Ο Παντοδύναμος Άλμπρεχτ, (κ. Αθηνά Κολαζά) αντιμετωπίζει με χαλαρότητα τη σωματική του ρώμη και θέλει τη σπρωξιά του για να την αναδείξει. Ο φον Μινχάουζεν και η παρέα των τεσσάρων είναι αχώριστοι. Στο παλάτι του Σουλτάνου (κ. Νίκος Μαυρόπουλος) που αγόραζε τα πάντα με το χρήμα, ακόμα και τον έρωτα, στο πρόσωπο της Αστρά (κ. Κατερίνα Σπυροπούλου). Μια παλλακίδα που τραγουδά και χορεύει με μάτια που καθρεπτίζεται η θλίψη και η απόγνωση για το ανικανοποίητο της ζωής της. Δίπλα του έχει ανθρώπους άβουλους, όπως ο ευνούχος (κ. Μάρκος Κονδύλης) με μόνο τους ενδιαφέρον να γλιτώσουν από την οργή του πολυχρονεμένου αφέντη, προκαλώντας το γέλιο με την κουτοπονηριά τους.
Στο βασίλειο του Φεγγαριού ο βασιλιάς (κ. Αλέξης Μεγάλος) ζει ένα δράμα. Με μία φωνή νευρώδη και απόκοσμη, ως ασώματη κεφαλή, μας πείθει για το σωτήριο χάος της ψυχής του. Δίπλα του η βασίλισσα (κ. Μαρία Φανίδη), που το κορμί της υποκρίνεται για χάρη του πραγματικού της έρωτα για το βαρόνο.
Στο ηφαίστειο που βασιλεύει ο θεός Ήφαιστος (κ. Έκτορας Βασιλείου) και δουλεύουν για αυτόν οι πελώριοι, αφελείς και δουλοπρεπείς Κύκλωπες (κ. Νίκος Μαυρόπουλος, κ. Μάρκος Κονδύλης, κ. Γρήγορης Τσαλής). Ο αγροίκος, άξεστος, κουτσός, με τη βροντερή φωνή και μειωμένη εξυπνάδα, θεός συγκρούεται με τον ευγενή Μινχάουζεν για τα μάτια της λαμπερής γυναίκας του θεάς Αφροδίτης (κ. Κατερίνας Σπυρόπουλου). Ως Αφροδίτη βέβαια με τα τερτίπια της και τα γλυκόλογα της τον φέρνει στα νερά της.
Στην πόλη ο Χαλίφης (κ. Γρηγόρης Τσαλής) και ο Κυβερνήτης (κ. Αλέξης Μεγάλος) φανερώνουν τους λαϊκιστές πολιτικούς που ξεπουλούν τις ελευθερίες των λαών για τα συμφέροντα τους. Ο Αξιωματικός (κ. Αθηνά Κολαζά) και ο Στρατιώτης (κ. Έκτορας Βασιλείου) εκφράζουν με τις χαρακτηριστικές στολές της εποχής τα εκτελεστικά όργανα της εξουσίας.
Ο λόγος των ηρώων αυτής ιστορίας που γράφτηκε από τον Gottfried August Burger, βασίζεται στην εύστοχη και δημιουργική διασκευή της από τον ηθοποιό και σκηνοθέτη κ. Γιώργο Γιαννακόπουλο. Η σκηνοθεσία του κ. Γιώργου Γιαννακόπουλου ξεδιπλώνει το υποκριτικό ταλέντο των ηθοποιών, ενώ η υπέροχη μουσική του κ. Βαγγέλη Αυγέρη αντανακλάται στις πλαστικές χορογραφίες της κ. Έφη Ζαμπέλη. Οι ενδυματολογικές αποτυπώσεις των ρόλων από την κ. Έρρικα Αλαμάνου και η μεταμόρφωση (μακιγιάζ) των ηθοποιών από την κ. Δέσποινα Δαμίγου κινούνται στην παραμυθένια αρμονία μιας άλλης εποχής μαζί με τις σκηνικές κατασκευές από τη κ.Τατιάνα Γιόβα. Η επιμέλεια του φωτισμού από τον κ. Νίκο Μαυρόπουλο μας ακολουθούσαν στις εναλλαγές των ψυχικών μας διακυμάνσεων καθόλη τη διάρκεια της παράστασης.
Μόνο που δεν ήταν απλά μια παράσταση. Ήταν η ίδια η ζωή.
Φεύγοντας από το θέατρο είχα τα μάτια μου ψηλά στον ουρανό, το αερόστατο πάλι για να δω.. Μινχάουζεν να είσαι σίγουρος, δε σε ξεχνώ..
