Αστέρια στην άμμο

από την Αναστασία Δημητροπούλου.

«Το λάθος, αγαπητέ μου Βρούτε, δεν είναι στα αστέρια, αλλά μέσα μας» θα έγραφε κάποτε ο Σαίξπηρ. Και ο Ουγκώ θα ισχυριζόταν πως εμείς οι άνθρωποι είμαστε λίγο πολύ σαν τα αστέρια, καθώς έχουμε το δικαίωμα της έκλειψης με την προϋπόθεση πως το φως θα ξανάρθει, κι η έκλειψη δεν θα χαθεί μες στη νύχτα. Με τη σειρά του, ο δικός μας Νίκος Καζαντζάκης στο «Βίος & Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» θα μας προέτρεπε να πάμε έξω, κάτω από τ’ αστέρια ώστε να μας βλέπει ο Θεός, και από καιρού εις καιρόν, η ίδια η ζωή θα μας απεδείκνυε ότι τα καλύτερα, τα ομορφότερα, τα σπουδαιότερα, μα και τα απαραίτητα, μάς πασπαλίζουν τα μαλλιά και τους ώμους σαν αστερόσκονη.

Έτσι εμφανίζονται μπροστά μας κι οι καρδιακοί φίλοι, όλοι οι ανεπανάληπτοι έρωτες κι οι στιγμές που μάς καθορίζουν μια για πάντα. Κάθε ευλογία, κάθε ευτυχία, κάθε μικρό ή μεγάλο κομμάτι της προσωπικής μας πορείας, μοιάζει πρώτα να αποκολλάται από τον ουρανό και έπειτα να ενσωματώνεται στην ύπαρξή μας. Κάθε πρόσωπο που μας σημαδεύει, κάθε ψυχή που μας συνοδεύει, είναι ένα αστέρι. Ένα αστέρι που πέφτει και μας θυμίζει ότι αν κάνουμε εγκαίρως μια ευχή, αυτή θα πραγματοποιηθεί. Και πως όλη η χαρά είναι σαν τα φιλιά. Φτιαγμένη αποκλειστικά για να μοιράζεται.

Αυτή τη χαρά μοιραζόταν από μικρό κοριτσάκι η Αλεξία Στεργίου με τα αγόρια της καρδιάς της, Μάξιμο, Ίωνα κι Ανδρέα στην Ύδρα. Τα τέσσερα παιδιά για όσο τα πράγματα έμοιαζαν αθώα, ανακάλυπταν με τον πιο άδολο τρόπο ότι το να περπατάς με έναν φίλο στο σκοτάδι, είναι καλύτερο από το να περπατάς μονάχος στο φως. Η παρέα και η καθημερινή τριβή, τούς διασφάλιζε ότι αληθινός φίλος είναι πάντα αυτός που ξέρει να παραβλέπει αριστοτεχνικά τις αποτυχίες σου, και να αντέχει τις επιτυχίες σου. Ενώ ο ίδιος πάλι φίλος είναι εκείνος που δε διανοείται ποτέ να μπει στο δρόμο σου, εκτός βεβαίως κι αν έχεις πάρει επικίνδυνα την κάτω βόλτα.

Έτσι ξεκινούν όλα στο νέο βιβλίο της Ρένας Ρώσση Ζαΐρη, «Αστέρια στην άμμο», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός. Τα τέσσερα ετερόκλητα παιδιά συνειδητοποιούν από νωρίς ότι ένας άνθρωπος δικός μας είναι όλος ο κόσμος δικός μας, και ότι η αγάπη δεν κάνει τον κόσμο να γυρίζει αλλά νοηματοδοτεί αυτό το γύρισμα. Τα ίδια παιδιά ως ενήλικες σιγουρεύτηκαν μέσα από λάθος και σωστούς δρόμους που τράβηξαν, πως ο άνθρωπος είναι οι σχέσεις και οι επιλογές του. Πως ό,τι γίνεται από αγάπη κι αυταπάρνηση, είναι πέρα από το καλό και το κακό. Πως στη ζωή δεν παίρνεις αυτό που θες, μα αυτό που είσαι. Και πως όσες προσπάθειες κι αν κάνουμε να ξεφύγουμε από το πεπρωμένο, έχουν ως στόχο να μας οδηγήσουν κατευθείαν σ’ αυτό.

Η Αλεξία θα ερωτευτεί το Μάξιμο. Αγνοεί όμως το γεγονός πως κάποιοι άνθρωποι, στους οποίους δίνεις την καρδιά σου, πεινούν για την ψυχή σου. Δεν ξέρει πως το πιο προφανές στοιχείο είναι και το πιο απατηλό. Δεν έχει ιδέα για το ότι υπάρχουν φορές που η τιμιότητα δεν είναι παρά η τέχνη του να φαίνεσαι τίμιος. Δε μπορεί να φανταστεί πως η προδοσία είναι θέμα ημερομηνίας και πως κάθε σχέση είναι υποχρεωτικά κι αμετάκλητα υπό τον έλεγχο αυτού που ενδιαφέρεται λιγότερο. Κι όπως όλοι, δυσκολεύεται να πιστέψει ό,τι θα πληγώσει ανεπανόρθωτα τα συναισθήματά της. Ο Ίωνας κι ο Ανδρέας παρακολουθούν με αθόλωτο το βλέμμα, από την άλλη. Όμως, πώς φρενάρεις έναν ερωτευμένο; Σε ποιά γλώσσα και διάλεκτο του εξηγείς πως δεν υπάρχει μεταμφίεση για να προσποιηθεί την αγάπη όταν δεν υφίσταται; Ο Ίωνας και ο Ανδρέας ξέρουν. Μια ζωή παλεύουν να εντυπωσιάσουν το μοναδικό κορίτσι της παρέας κι είναι τολμηροί.

Αρκεί όμως μόνο η τόλμη για να κερδίσεις την καρδιά αυτού που αγαπάς; Το καλύτερο δώρο που μπορείς να κάνεις σε κάποιον, είναι ένα οποιοδήποτε κομμάτι του εαυτού σου. Ο Ίωνας προσφέρει αυτό το δώρο στην Αλεξία. Και ο Ανδρέας που πάντα έλιωνε για ένα ξεροκόμματο της ερωτικής αγάπης της, τοποθετεί διαρκώς τα δικά της συναισθήματα πάνω από τα δικά του δικαίωματα και τα δικά της δικαίωματα πάνω από τα δικά του συναισθήματα. Αναμένει θαρρείς, το θαύμα εκείνο που στην αγάπη κάνει το «εγώ» και το «εσύ» συνώνυμα. Άραγε, θα δικαιωθεί ή θα παραμείνει ένας άνδρας που εξιδανικεύει την Αλεξία, και θα χρεοκοπήσει με τις προσδοκίες του στο τέλος;

Την ίδια στιγμή που η ζωή φαντάζει μια παράσταση χωρίς πρόβες, την ίδια στιγμή που πολλά πράγματα φυτρώνουν σε έναν κήπο που κανείς δεν έσπειρε εκεί, την ίδια ακριβώς στιγμή που ο πλούτος ρίχνει τις μάσκες των ανθρώπων και αποκαλύπτει όλες τις σκοπιμότητες και τα κίνητρά τους, υπάρχουν η Αγαθονίκη κι ο Ιάκωβος. Γιατί τόσο μίσος; Τι συνέβη στο παρελθόν και διψούν για εκδίκηση, αλλά και για τα συναισθηματικά τους δεδουλευμένα; Δε μοιάζουν να γνωρίζουν πως οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι δεν είναι αυτοί που παίρνουν περισσότερα, μα αυτοί που δίνουν περισσότερα. Ζουν τη μοναξιά τους, αλλά η μοναξιά είναι απλώς ένας τόπος για να επισκεφτείς, όχι για να κατοικήσεις.

«Αστέρια στην άμμο», λοιπόν, από τη Ρένα Ρώσση Ζαΐρη, η οποία υπογράφει κι αυτό το βιβλίο της με γνώμονα το ότι γενναιοδωρία είναι να δίνεις πιο πολλά από όσα μπορείς κι υπερηφάνεια να παίρνεις λιγότερα από όσα χρειάζεσαι. Μεταχειρίζεται τους ήρωες της σαν τα παιδιά της μαθαίνοντάς τους υπομονετικά πως στη λογοτεχνία όπως και στην αγάπη μας εκπλήσσει αυτό που διαλέγουν οι άλλοι και πως ό,τι κι αν ψάχνεις, θα έρθει με μορφή που δεν θα περιμένεις. Αστέρια στην άμμο, λοιπόν, για όλες τις νύχτες που ψάχνει κανείς το φεγγάρι σε λάθος μέρη.