Από την Λίλιαν Σίμου
Ο χρόνος κυλά σε μία διαρκή κυκλική ροή των εποχών. Η μέρα διαδέχεται τη νύχτα, ο ένας μήνας τον άλλο, η μία εποχή την άλλη. Σ’ αυτή τη ροή η Δημιουργία ανθίζει, καρποφορεί, φθίνει και ανθίζει ξανά.
Στην συνέχεια της κυκλικής ροής, οι εποχές είναι βασικοί σταθμοί για την Γήινη πραγματικότητα.
Η Εαρινή Ισημερία, σηματοδοτεί την αρχή της ανθοφορίας, το Θερινό Ηλιοστάσιο την πιο μεγάλη σε διάρκεια ημέρα του έτους, η φθινοπωρινή Ισημερία την αρχή της φθίνουσας ανθοφορίας και την συγκομιδής των καρπών, και το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, την περίοδο της ανάπαυσης με την μεγαλύτερη σε διάρκεια νύχτα του έτους. Όλα αυτά στο Βόρειο Ημισφαίριο…
Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της Γης εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον Ήλιο συμβαίνει κατά την ετήσια τροχιά της Γης γύρω από αυτόν. Αυτό ισοδυναμεί με τον Ήλιο να βρίσκεται στο βορειότερο ή στο νοτιότερο σημείο του ουρανού που βρίσκεται ποτέ το μεσημέρι, όπως εμφανίζεται σε εμάς πάνω στην επιφάνεια της Γης.
Η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι»/«στάση» επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια (κίνηση στην απόκλιση), μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται..
Εξίσου ορθό ετυμολογικά είναι και το συνώνυμο «ηλιοτρόπιο»
Πολλοί πολιτισμοί εόρταζαν και εορτάζουν τόσο το χειμερινό όσο και το θερινό ηλιοστάσιο, όπως και τις ισημερίες, πράγμα που αντικατοπτρίζεται και σε κοντινές ημερολογιακά -φαινομενικά άσχετες- θρησκευτικές εορτές.
Στη Σουηδία, οι εορτασμοί με την ονομασία «Midsommarstång», έχουν καταγωγή από τον παγανισμό, και ανήκουν στις σημαντικότερες γιορτές στο ημερολόγιο της σκανδιναβικής χώρας, οι οποίες ενώνουν τους Σουηδούς όλων των ηλικιών. Στο μενού υπάρχουν παραδοσιακά τρόφιμα, όπως η ρέγκα, ο σολομός και οι πατάτες, τα κορίτσια στολίζονται με λουλούδια και χορεύουν παραδοσιακούς χορούς – όπως το Små grodorna. Μάλιστα λέγεται ότι τα ανύπανδρα κορίτσια τοποθετούν επτά λουλούδια στο μαξιλάρι τους, για να ονειρευτούν τον μελλοντικό τους σύζυγο.
Στη Νορβηγία και στην Φιλανδία, ανάβουν σε βαρέλια τεράστιες φωτιές, προς χάρη του θεού Ukko (αργότερα πέρασε στην χριστιανική παράδοση σαν τον Ιωάννη τον Βαπτιστή)
Η Ισλαδία που διατήρησε πολλές παραδόσεις των αρχαίων χρόνων, πιο έντονα από άλλες σκανδιναβικές χώρες, γιορτάζει με ένα τριήμερο Φεστιβάλ Μυστικιστικής Μουσικής το Θερινό Ηλιοστάσιο.
Η Αγγλική παράδοση δεν πάει πίσω σε εορτασμούς, αφού συναντάμε το Θερινό Ηλιοστάσιο και στον «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» του Σαίξπηρ. Οι εορταστικές εκδηλώσεις στους προχριστιανικούς χρόνους επικεντρώθηκαν σε νεράιδες, μονόκερους και άλλα μυστικιστικά πλάσματα. Σήμερα, ορισμένες περιοχές αναβιώνουν αυτές τις εορταστικές παραδόσεις, ενώ οι φωτιές είναι ακόμα στο τυπολατρικό στην Κορνουάλη και την Ιρλανδία.
Φυσικά, το μνημείο του Stonehenge, είναι τόπος συνάντησης και σήμερα που είναι περισσότερο ελεύθερη η έκφραση των παλαιών παραδόσεων, μπορούμε να δούμε πολλούς δρυΐδες, να έρχονται να παρακολουθήσουν την τέλεια ευθυγραμμισμένη ανατολή του ηλίου στον μυστηριακό χώρο του μνημείου.
Στην Ισπανία, στην Ανδόρα και στη Γαλλία, οι φωτιές και τα πυροτεχνήματα είναι δημοφιλή και οι ειδικοί φάροι φωτίζονται τελετουργικά σε όλα τα Πυρηναία, στην Ισπανία, στην Ανδόρα και στη Γαλλία. Το καλοκαίρι σε αυτήν την περιοχή συνδέεται με τα συναισθήματα της ερωτικής διάθεσης και σηματοδοτεί μια μετάβαση στην ενηλικίωση για πολλούς εφήβους.
Οι εορτασμοί στη Ρωσία και στην Ουκρανία είναι παρόμοιοι με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι Λεττονοί πηδούν φωτιές, όπως εμείς στον Άη-Γιάννη. Επίσης συνηθίζουν να ρίχνουν λουλουδένιες γιρλάντες στο νερό και κάνουν προβλέψεις που βασίζονται στις κινήσεις τους. Γνωστή ως νύχτα είναι η Kupala ή Ημέρα του Ιβάν στη Ρωσία και την Ουκρανία, που έχει ρίζες σε παγανιστικά φεστιβάλ γονιμότητας, αλλά το όνομα είναι εμπνευσμένο από το ρωσικό όνομα για τον Ιωάννη τον Βαπτιστή.
Στις ΗΠΑ υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί εορτασμοί. Ωστόσο, πολύ γνωστή θεωρείται η εκδήλωση yoga στο Times Square, όπου εκατοντάδες φίλοι της γιόγκα ενώνονται για να ασκήσουν τη δραστηριότητα όλη την ημέρα του Θερινού Ηλιοστασίου. Έχουν επίσης την παρέλαση του καλοκαιρινού ηλιοβασιλέματος στην Santa Barbara, αλλά και άλλες ποικίλες εκδηλώσεις.
Πέραν της Αμερικής και των Ευρωπαϊκών χωρών, στην μακρινή Κίνα γιορτάζουν επίσης την μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου. Πολλές είναι οι εκδηλώσεις τους, μεταξύ αυτών, οι αγώνες με βάρκα των δράκων στο Shaoxing της Zhejiang.
Για το θερινό ηλιοστάσιο και οι τρεις μεγάλες συνιστώσες του Χριστιανισμού (Ορθόδοξοι, Καθολικοί και Προτεστάντες) εορτάζουν τη γέννηση του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή στις 23 ή στις 24 Ιουνίου, γνωστή στην Ελλάδα ως εορτή του «Αϊ-Γιάννη του Φανιστή», αρκετά σημαντική ώστε σε κάποια μέρη (Σωζόπολις Ανατ.Ρωμυλίας) ολόκληρος ο Ιούνιος να αναφέρεται ως «Αϊγιαννίτης». Ο λαογράφος Γεώργιος Μέγας έγραφε στην εφημερίδα Καθημερινή στις 22/6/1958:
« Ό,τι μία νέα χρονική περίοδος αρχίζει με την 24ην Ιουνίου το γνωρίζουν και οι άνθρωποι του λαού: «είναι λιτρόπι» λέγουν, δηλ. ημέρα των θερινών τροπών του ηλίου και δι’ αυτό τον Ιωάννην Πρόδρομον, του οποίου το Γενέθλιον εορτάζεται την ημέραν αυτήν, εις μερικούς τόπους, όπως εις την Κύμην, την Κύθνον, την Λέσβον, την Σινώπην, την Οινόην, τον ονομάζουν Αϊγιάννη «Λιοτροπιόν» ή Αλιτροπιόν ή του Λουτρόπου. Επικρατεί μάλιστα η πίστις ότι ο ήλιος της ημέρας αυτής «τρέμει ή γυρίζει και είναι θαμπερός»
Το Θερινό Ηλιοστάσιο συνδέεται με την αστρολογία.
Η αλλαγή των εποχών συμβαίνει πάντα όταν ο Ήλιος εισέρχεται στην 0η μοίρα των παρορμητικών ζωδίων. Με την Εαρινή Ισημερία, έχουμε την είσοδο του Ήλιου στον Κριό. Αυτό θεωρείται και το σημείο-σταθμός για ένα νέο έτος στην αστρολογία.
Στην συνέχεια, έχουμε το Θερινό Ηλιοστάσιο, περίπου την 21η Ιουνίου. Συμβαίνει την ώρα που ο Ήλιος εισέρχεται στο ζώδιο του Καρκίνου.
Μία σημαντική ημερομηνία του έτους, καθώς ξεκινά η εποχή της καρποφορίας, μετά την ανθοφορία της Άνοιξης. Επειδή υψηλότερη συγκέντρωση του ήλιου της ηλιακής ενέργειας για την επιφάνεια της γης θα συμβεί κατά τη θερινή περίοδο, η υπόσχεση της εποχής, της αφθονίας της ανάπτυξης και της διατροφής, το φως και τη θερμότητα σημειώνεται και γιορτάζεται.
Κυβερνήτης του Καρκίνου είναι η Σελήνη. Η Σελήνη θεωρείται πως είναι η «θηλυκή αρχή» – Yin, αποτελεί την συγγενική μήτρα της ζωής. Το φεγγάρι είναι η μήτρα και η αιτιολογία της ζωής, και στην αστρολογία είναι συνδεδεμένο με την κυοφορία και τον τοκετό. Η θηλυκή αρχή επιθυμεί να δώσει καλλιέργεια, προστασία, φροντίδα, ζεστασιά και ποιότητα στην ζωή μας.
Είτε στον καθένα μας ατομικά, είτε στον κλάδο της πολιτικής αστρολογίας που περιγράφει τα κράτη και τις προοπτικές ευημερίας ή μη, των κοινωνιών, το Θερινό Ηλιοστάσιο κάθε χρόνο δίνει ένα ιδιαίτερο στίγμα.
Για το φετινό Θερινό Ηλιοστάσιο 2018, μπορείτε να ενημερωθείτε στο άρθρο μας
