Από την Λίλιαν Σίμου
Άραγε πόσες φορές, ιδιαίτερα τέτοια εποχή όπου βρισκόμαστε στην εξοχή συχνά, παρατηρήσαμε σε βαθιά νύχτα χωρίς φεγγάρι, να πέφτει ένα άστρο;
Θυμάμαι να μας λένε πως «όταν πέφτει ένα άστρο, κάνουμε μία ευχή»… Πάντα αναρωτιόμουν τον λόγο. Ίσως επειδή αντιπροσωπεύει στην ανθρώπινη ψυχή, ένα σύνδεσμο με τον ουράνιο θόλο, τον τόσο μυστηριώδη και απροσδιόριστο… Με τα ανώτερα πεδία, όπου πιστεύουμε ότι κρύβεται ο πνευματικός κόσμος, το ίδιο το Θείο Ον.
Πεφταστέρια έχουμε κατά περιόδους… Πρόκειται για τα υπολείμματα κομητών που αποσπάστηκαν και πέφτουν φλεγόμενα λόγω της τριβής με την ατμόσφαιρα. Λίγο προτού χαθούν… διακρίνουμε την κίνησή τους και παρατηρούμε τις τελευταίες αναλαμπές τους.
Σύμφωνα με την Βικιπέντια: «Μία βροχή μετεώρων ή ορθότερα βροχή διαττόντων αστέρων είναι ένα ουράνιο φαινόμενο που συμβαίνει όταν η Γη διέρχεται μέσα από σμήνη σωματιδίων μετεωρικής ύλης. Η ύλη αυτή προέρχεται συνήθως από κομήτες που έχουν μερικώς ή ολικώς διαλυθεί. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει σε ορισμένη ημέρα του έτους όταν η Γη βρίσκεται στη τομή της τροχιάς της με τη τροχιά κάποιου κομήτη ή πολύ κοντά σ΄ αυτήν. Γι΄ αυτό το λόγο και οι διάττοντες αστέρες παρατηρούνται σαν να «πηγάζουν» από ένα συγκεκριμένο σημείο της ουράνιας σφαίρας, που ονομάζεται ακτινοβόλο σημείο, απ΄ όπου και εμφανίζονται με χαρακτηριστικά υψηλότερους ρυθμούς (διάττοντες ανά ώρα) από τον μέσο όρο εμφάνισής τους.»
Σαν βροχή από αστέρια λοιπόν, εντυπωσιάζουν τους παρατηρητές και πλήθος παραδόσεων συνδέθηκαν με το φαινόμενο των μικρών άστρων με την «μακριά ουρά».
Στην καθολική εκκλησία αναφέροντα σαν τα «δάκρυα του Αγίου Λαυρεντίου» καθώς στις 10 Αυγούστου τιμάται η μνήμη του μαρτυρίου του και συμπίπτει με τις Περσείδες, τα πλέον ενδιαφέροντα πεφταστέρια.
Στην αρχαιοελληνική παράδοση, ο μύθος ήθελε να είναι τα άστρα που είδε η Δανάη, όταν έπεσε στην αγκαλιά του Δία!
Έχουμε πολλές ομάδες από διάττοντες ή πεφταστέρια, όπως είναι οι Λυρίδες, οι Περσείδες, Διδυμίδες, Ωριωνίδες, Αρκτίδες, Υδροχοΐδες…
Εξ αυτών πιο γνωστές ίσως είναι οι Περσείδες, προφανώς γιατί μέσα στον καλοκαίρι, έχουμε έναν καθαρό ουρανό και μπορούμε να τα παρατηρήσουμε πιο εύκολα.
Πρόκειται για μια από τις πιο εντυπωσιακές βροχές διαττόντων του έτους, καθώς τα «πεφταστέρια» τους είναι γρήγορα και φωτεινά, διαθέτοντας συνήθως μακριές πύρινες «ουρές». Σύμφωνα με τη NASA, το ρεκόρ τους ήταν το 1993, όταν είχαν καταγραφεί περίπου 300 μετέωρα την ώρα, ενώ και πέρυσι έφθασαν κατά τόπους έως τα 200 μετέωρα την ώρα.
Το φαινόμενο μετρά πολλούς αιώνες, σίγουρα πάνω από μία χιλιετία. Λέγεται πως καταγράφηκαν για πρώτη φορά από τους Κινέζους αστρονόμους το 36 μ.Χ. Πρόκειται για σωματίδια σκόνης που αφήνει πίσω της η τεράστια ουρά, μήκους δεκάδων εκατομμυρίων χιλιομέτρων, του κομήτη 109Ρ/Σουίφτ-Τατλ, που διασταυρώνεται με την τροχιά της Γης. Ο κομήτης, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1862 από τους αστρονόμους Λιούις Σουίφτ και Χόρας Τατλ (των οποίων φέρει το όνομα), διαθέτει ένα τεράστιο πυρήνα διαμέτρου περίπου 26 χιλιομέτρων, πολύ μεγαλύτερο από τον αστεροειδή με διάμετρο δέκα χιλιομέτρων, ο οποίος έπεσε στη Γη πριν από 66 εκατ. χρόνια και εξαφάνισε τους δεινόσαυρους.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο κομήτης 109Ρ/Σουίφτ-Τατλ είναι το μεγαλύτερο γνωστό ουράνιο σώμα που περνάει από τη Γη κατά τακτά χρονικά διαστήματα. Για τελευταία φορά εισήλθε στην εσωτερική περιοχή του ηλιακού μας συστήματος το Δεκέμβριο του 1992, ενώ χρειάζεται περίπου 133 χρόνια για να πραγματοποιήσει μια πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο. Σήμερα βρίσκεται σε απόσταση σχεδόν πέντε δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων και το επόμενο κοντινό πέρασμα του από τη Γη αναμένεται το 2126, ενώ δεν φαίνεται να αποτελεί απειλή για τον πλανήτη μας στο προβλέψιμο μέλλον.
Τα μετέωρά του, που συνήθως έχουν βάρος μικρότερο από ένα γραμμάριο, εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα με ταχύτητα σχεδόν 60 χλμ. το δευτερόλεπτο και αναφλέγονται σε ύψος περίπου 100 χλμ., οπότε και αρχίζουν να γίνονται ορατά από τους παρατηρητές. Καθώς πλησιάζουν προς το έδαφος με μεγάλη ταχύτητα, διαλύονται από την τριβή και την υπερθέρμανση (1.650 βαθμοί Κελσίου), αφήνοντας πίσω τους φωτεινά ίχνη.
Το όνομά των διαττόντων αυτής της εποχής, οφείλεται στον αστερισμό του Περσέα, από την περιοχή του οποίου μοιάζει να προέρχονται. Αν και είναι γενικά ιδιαίτερα εμφανείς στον νυχτερινό ουρανό, μπορούμε να εστιάσουμε την προσοχή μας περισσότερο βόρειο-ανατολικά, όπου βρίσκεται και ο αστερισμός του Περσέα.
Λίγο μετά την τελευταία έκλειψη του καλοκαιριού, της 11ης Αυγούστου 2018, ας απολαύσουμε στον νυχτερινό ουρανό, την εντυπωσιακή βροχή των αστεριών και ας κάνουμε μία ευχή, μία προσευχή, ας ονειρευτούμε κάτι πιο όμορφο για μας και όσους μας περιβάλλουν…
Ο Δημιουργός, δεν σταματά να μας εκπλήσσει και να μας θυμίζει πως ο κόσμος αυτός, μπορεί να είναι όμορφος, αν τον παρατηρήσουμε στρέφοντας το βλέμμα με τα «μάτια της ψυχής» προς τον ουρανό…
