Τρία χρόνια μετά τις φυλετικού χαρακτήρα διαμαρτυρίες φοιτητών, που ξέσπασαν στο Γέιλ (Yale) και ζητούσαν έναν εθνικό διάλογο για την ελευθερία του λόγου, ο ομογενής καθηγητής του Πανεπιστημίου Νικόλαος Χρηστάκης (Nicholas A. Christakis), ο οποίος βρέθηκε τότε στο επίκεντρο της διαμάχης, έγινε αποδέκτης της ανώτατης τιμής του Πανεπιστημίου, με τίτλο «Sterling Professorship», επεσήμανε η «New York Times».
Η τιμητική αυτή κίνηση προς τον κύριο Χρηστάκη έρχεται να ολοκληρώσει έναν κύκλο αντιπαραθέσεων στο Γέιλ που ξεκίνησαν το 2015 με αφορμή ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από την σύζυγο του ομογενή καθηγητή, Ερρικα Χρηστάκη, το οποίο οι φοιτητές θεώρησαν πως αναπαράγει την «κουλτούρα του ρατσισμού».
Καθώς οι διαμαρτυρίες κέρδισαν την εθνική προσοχή, ήρθαν να καθορίσουν τη φήμη του κ. Χρηστάκη σε ορισμένους κύκλους, καθιστώντας τον γνωστό τόσο για την αντιπαράθεσή του με τους μαθητές σε μια αυλή του Πανεπιστημίου όσο και για την πρωτοποριακή κοινωνιολογική του έρευνα.
Στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης, τα βίντεο τα οποία έκαναν τον γύρο του διαδικτύου, έδειχναν τον κ. Χρηστάκη να υπερασπίζεται ένα ηλεκτρονικό μήνυμα της συζύγου του, το οποίο αμφισβητούσε τις οδηγίες του Πανεπιστημίου προς τους σπουδαστές σχετικά με πολιτικά ανάρμοστα αποκριάτικα κοστούμια τα οποία ήταν τότε της μόδας. Το εν λόγω μήνυμα έγραφε: «Δεν υπάρχει πλέον χώρος για ένα παιδί ή έναν έφηβο να είναι λίγο ενοχλητικός … λίγο ακατάλληλος ή προκλητικός ή, γιατί όχι, ακόμα και προσβλητικός»;
Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο καθηγητής κ. Χρηστάκης υπήρξε τόσο ήρωας όσο και παρίας της πανεπιστημιούπολης του Γέιλ. Ο κ. Χρηστάκης έδειχνε εξίσου άγριος πολεμιστής της ελεύθερης έκφρασης αλλά και άδολος υπερασπιστής της άγνοιας. Το Γέιλ, λειτουργώντας ως αλεξικέραυνο, τόσο για συντηρητικές όσο και για προοδευτικές απόψεις, επιβεβαίωσε για ακόμη μία φορά τη δέσμευσή του για ιδεολογική και φυλετική ποικιλομορφία.
Μετά τις διαμαρτυρίες, ο κ. Χρηστάκης παραιτήθηκε από τη θέση του ως επικεφαλής ενός τμήματος, αλλά διατήρησε τη θέση του ως διδάκτορας.
Το Πανεπιστήμιο ανακοίνωσε τη βράβευση του κ. Χρηστάκη τη στιγμή που πολλοί φοιτητές ήταν σε καλοκαιρινές διακοπές.
Η ανακοίνωση ακολουθείται από ένα εκτενές εκπαιδευτικό αρχείο του καθηγητή αλλά και δημοσιεύσεις έργων και ερευνών του σε θέματα που καλύπτουν από τη δημόσια υγεία μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη. Ο καθηγητής είναι επίσης μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών και συμπεριλήφθηκε στη λίστα με τους εκατό πιο σημαντικούς ανθρώπους του περιοδικού «Time» το 2009.
Ο Τόμας Κόνροϊ, εκπρόσωπος Τύπου του Πανεπιστημίου, δήλωσε ότι η απόφαση για βράβευση πάρθηκε αποκλειστικά με ακαδημαϊκά κριτήρια. Οι υποψήφιοι για τις τιμητικές καθηγητικές θέσεις, όπως αυτή του «Sterling» προτείνονται από τον πρόεδρο του Πανεπιστημίου και έχουν προεγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, δήλωσε.
«Είναι εξαιρετικά αναγνωρισμένος στους ακαδημαϊκούς κύκλους, είναι ένας εξαιρετικός μελετητής που αξίζει την υψηλότερη αναγνώριση του Πανεπιστημίου του Γέιλ» είπε ο κ. Κόνροϊ για τον καθηγητή Χρηστάκη «γι’ αυτό και τιμήθηκε με τη θέση αυτή».
Οταν ρωτήθηκε για το εάν οι διαμαρτυρίες του 2015 είχαν επηρεάσει την απόφαση, ο κ. Κόνροϊ αναφέρθηκε σε μια δήλωση που εξέδωσε το Πανεπιστήμιο εκείνη την εποχή, η οποία έγραφε ότι το ζεύγος Χρηστάκη ήταν «μέλη που έχαιραν μεγάλης εκτίμησης της πανεπιστημιακής κοινότητας» και που είχαν την «πλήρη υποστήριξη της ηγεσίας του Πανεπιστημίου Γέιλ».
Αλλά, παρά την επιμονή του Πανεπιστημίου να διαχωρίσει το πανεπιστημιακό έργο του ομογενή καθηγητή με τα πολιτικά του πιστεύω, η κόντρα συνέχισε να υπάρχει εντός του πανεπιστημιακού κύκλου.
«Ο καθηγητής Χρηστάκης είναι αντάξιος αυτής της τιμής ανεξάρτητα από οποιαδήποτε διαμάχη», δήλωσε ο πρύτανης του Γέιλ κύριος Τζέιμς Κίρτσικ, ο οποίος αποσύρθηκε το 2006 από την καθηγητική θέση «Sterling».
Αλλά, συμπλήρωσε ότι ακόμη και αν το βραβείο έχει σκοπό να εξομαλύνει το τι συνέβη κατά τη διάρκεια των περασμένων γεγονότων, δήλωσε πως «δεν νομίζω ότι αναπληρώνει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε (σ.σ. ο καθηγητής)», προσθέτοντας ότι σκέφτηκε πως το Γέιλ εκείνη την εποχή είχε αφήσει τον καθηγητή Χρηστάκη «εκτεθειμένο».
