Από την Κέλλυ Βουράνη
«Πέτα σκέψη με φτερά χρυσωμένα
Στης γλυκιάς μου Πατρίδας τα μέρη…
Ω γλυκιά Πατρίδα μα χαμένη! …..
Άρπα ολόχρυση των προφητών μας,
Γιατί μένεις βουβή ξεχασμένη; Παρηγόρα τη δόλια ψυχή μας,
διηγήσου δόξες παλιές!
Ας ηχήσει ο θρήνος σου ως πέρα
για μια πατρίδα που ζει στη σκλαβιά ∙
και μακάρι ο Κύριος δύναμη να δώσει
να κρατηθούμε ορθοί στα δεινά.»
Ήταν 1842 όταν Βέρντι έγραψε το χορωδιακό «Va´ pensiero για την όπερα Ναμπούκο. Είναι η άρια που τραγουδούν οι καταπιεσμένοι σκλάβοι. Η προσευχή των αιχμαλωτισμένων Εβραίων, η φωνή εκείνων που διψούν για ελευθερία. Είναι η ψυχή εκείνων που μένουν πιστοί στα υψηλά ιδανικά της Δικαιοσύνης και του Σεβασμού.
Θρηνούν οι Εβραίοι σκλάβοι, θρηνούν και οι «σκλάβοι» του σήμερα. Για την Ελευθερία που διαψεύστηκε ∙ για την ελπίδα που κάποιος άσπλαχνα τους έκλεψε, πουλώντάς τους υποσχέσεις για ένα ταξίδι στη Γη της Επαγγελίας∙ για εκείνο το όνειρο που δεν κατόρθωσαν ποτέ να φτάσουν.
Τι σημασία έχει να πούμε ποια είναι η πατρίδα τους. Πατρίδα τους είναι ο Κόσμος όλος. Ένας κόσμος που πασχίζει να σταθεί όρθιος μέσα από ενθύμια παλαιών ιστορικών μεγαλείων και ιδανικών. Ευτυχώς που υπάρχουν και αυτά για να φωτίζουν το σκοτάδι της σκέψης του σύγχρονου ανθρώπου.
Πράγματι πόσο φως σκορπίστηκε εκείνη τη νύχτα του Σεπτεμβρίου του 2018 μέσα στο κίτρινο βαγόνι του ηλεκτρικού στα Κάτω Πατήσια, όταν ήχησε η μελωδία του Va´ pensiero. Η σκέψη μου πέταξε ανάλαφρη πέρα από κάθε ματαιότητα. Σαν κάποιος να ύψωσε την ψυχή μου πάνω από το τώρα. Τραγουδώ για την αιωνιότητα με τη δύναμη που μου έδωσαν οι φωνές εκείνων των νεαρών παιδιών που το έψαλαν αναπάντεχα, ντυμένα με την εκκεντρικότητα της νεότητάς τους. Τα νεαρά παιδιά που λέμε ότι θέλουμε να τους δώσουμε καλύτερη παιδεία, να τα απομακρύνουμε από την αποστήθιση.
Τι τους δίνουμε τελικά; Αποδυναμώνουμε τη διδασκαλία του πειστικού λόγου, εντάσσοντας και τη λογοτεχνία στην εξέτασή του. Την ίδια στιγμή ακυρώνεται η διδακτική της λογοτεχνίας καθώς ο εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας που αποκτά, οδηγεί ξανά στην τυποποίηση. Η αποκορύφωση, κατά την προσωπική μου άποψη, έρχεται, όταν ακούγεται από κάποιους συνάδελφους ότι τα παιδιά της θετικής κατεύθυνσης δε χρειάζεται να εξετάζονται στη λογοτεχνία και να πιέζονται, γιατί μπορεί να μην μπορούν ανταποκριθούν σε αυτήν. Αυτό όμως που όλοι γνωρίζουμε είναι ότι το παιδί μαθαίνει την αξία των πραγμάτων γύρω του, δε γεννιέται μαθημένο. Και βέβαια το μάθημα της λογοτεχνίας συμβάλλει καθοριστικά στη διάπλαση του Ανθρώπου – επιστήμονα.
Όταν η κοινωνία ταλανίζεται από προκλήσεις έχει ανάγκη από Ανθρώπους και όχι μηχανές ∙ δημιουργούς και όχι φερέφωνα ∙ μαχητές της ζωής και όχι υποχείρια. Για αυτό αν θέλουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας, ας αφουγκραστούμε το ελπιδοφόρο τραγούδι τους, για να ξαναζήσουμε τις δόξες μιας Πατρίδας γλυκιάς που χάθηκε.
Αυτά ξέρουν καλύτερα από εμάς το δρόμο.
Va´ pensiero
