από τη Δήμητρα Ποντοπόρου.
Οι ελληνικοί μύθοι καθρεφτίζουν τη μυθολογία για την γυναίκα και τον άνδρα με την οποία έχουμε γαλουχηθεί, ώστε η ανάλυσή τους από αυτήν την οπτική πολλά έχει να μας δείξει. Στην ελληνική μυθολογία η Ηρα, παρότι σύζυγος του πατέρα των θεών, γέννησε πολύ λίγα παιδιά με τον Δία. Τον Αρη, τον θεό του πολέμου, την Ηβη της νεότητας και την Ειλείθυια, την θεά του τοκετού και σύμφωνα με τον Ομηρο και τον Ηφαιστο.
Η ερωτική ζωή του Δία και της Ηρας
Εκατοντάδες άλλα παιδιά είναι γόνοι των εξωσυζυγικών ερώτων του Δία. Η Ηρα γίνεται η ζηλιάρα σύζυγος που μηχανεύεται τρόπους, για να εκδικηθεί, όχι τον σύζυγο που την προδίδει, αλλά τις ατυχείς ερωμένες.
Δεν είναι σαφής η αντιστοιχία στην παραδοσιακή σκέψη της ελληνικής κοινωνίας, όπου δεν κατηγορείται ο άνδρας για τις εξωσυζυγικές του πράξεις, αλλά οι γυναίκες που τον παρασύρουν; Επιπλέον η αδίστακτη εκδικητικότητα της Ηρας μάς την κάνει αντιπαθή, ενώ αντίθετα ο Δίας, ο οποίος προσπαθεί να σώσει τις αθώες κοπέλες από τη φονική της μανία, μάς γίνεται συμπαθής.
Η Ηρα, αντίθετα με τον Δία, ποτέ δεν είχε εξωσυζυγικές σχέσεις και δεν έκανε παιδιά εκτός γάμου. Μερικά τέρατα γεννήθηκαν από την Ηρα, όπως ο Κέρβερος, η Λερναία Υδρα, το λιοντάρι της Νεμέας.
Τον Ηρακλή που το όνομά του είναι σύνθετο, Ηρας+ κλέος (=δόξα), τον έβαλε η μητέρα του η Αλκμήνη, να θηλάσει κρυφά από το μαστό της Ηρας, διότι έτσι θα γινόταν αθάνατος. Η Ηρα τον πήρε είδηση και τον έσπρωξε μακριά, ώστε το γάλα τινάχτηκε από το στήθος της και δημιούργησε το Γαλαξία.
Μία φορά μόνο η Ηρα σκέφτηκε να τον χωρίσει και αποχώρησε από τον Ολυμπο πηγαίνοντας στην Εύβοια. Τότε ο Δίας έβαλε τεχνίτες να φτιάξουν ένα ξόανο, ξύλινο ομοίωμα γυναίκας, να το ντύσουν σα νύφη, να το βάλουν πάνω σε στολισμένη άμαξα, σα να πρόκειται να την παντρευτεί. Εξαλλη η Ηρα όρμισε και ξέσκισε τη νύφη κι όταν ανακάλυψε πως ήταν ψεύτικη, επέστρεψε στην αγκαλιά του Δία, ο οποίος σε τίποτα δεν άλλαξε τις συνήθειές του. Επομένως παραδοσιακά η σύζυγος παραμένει στο γάμο και ανέχεται.
Θεοί ανεπιθύμητοι εραστές
Ενα επιπλέον χαρακτηριστικό των ερώτων των Ολύμπιων θεών είναι πως οι νύμφες ή οι θνητές, που εκείνοι επιθυμούν-παραδόξως- δεν τους ερωτεύονται, αλλά προσπαθούν απεγνωσμένα να τους ξεφύγουν και στο τέλος τις βιάζουν. Η ελληνική μυθολογία δεν επιλέγει την εκδοχή του αμοιβαίου έρωτα. Ούτε καν η Ηρα δεν ερωτεύτηκε το Δία.
Προσπάθησε να τον αποφύγει και εκείνος μεταμορφώθηκε σε κούκο. Εκείνη τον πήρε στην ποδιά της και τότε εμφάνισε το αληθινό του πρόσωπο. Ούτε καν την Δήμητρα, την Μητέρα Γη, δεν σεβάστηκαν ο Δίας και ο Ποσειδώνας που αγωνιώντας τους απέφευγε. Οταν μεταμορφώθηκε σε φοράδα, ο Ποσειδώνας έγινε άλογο και τη βίασε. Και ο Δίας μετανιωμένος για την πράξη του, εκ των υστέρων έκοψε τους όρχεις ενός ταύρου και τους πέταξε στα πόδια της.
Το δίδαγμα; Οι γυναίκες δεν δικαιούνται καν ερωτικής επιθυμίας. Για ερωτική ικανοποίηση δεν τίθεται καν λόγος. Στην ελληνική μυθολογία είναι αντικείμενα για την ικανοποίηση του σεξουαλικού πόθου των ανδρών. Μήπως αυτά δεν ίσχυαν για χιλιάδες χρόνια μέχρι την εποχή των γιαγιάδων μας; Οι άνδρες – κυνηγοί, μπορούν να καταφεύγουν στη βία, για να ικανοποιήσουν τις φυσικές ορμές τους.
Αυτές οι αντιλήψεις ίσχυαν τότε ή κάτι από αυτές ισχύει και σήμερα; Μιλάμε μόνο για το δυτικό κόσμο, διότι στον υπόλοιπο είναι συγκλονιστικά άθλια η θέση της γυναίκας. Ανατριχιάζουμε, όταν διαβάζουμε στις ειδήσεις πως για παράδειγμα ακόμα και η βιασμένη γυναίκα τιμωρείται περισσότερο από το βιαστή – εάν εκείνος καθόλου τιμωρείται.
Οι λέξεις απηχούν και διαμορφώνουν τη σκέψη μας
Εάν οι λέξεις διαμορφώνουν, χωρίς να το καλοσυνειδητοποιούμε τον τρόπο σκέψης μας και απηχούν τη νοοτροπία της κοινωνίας μας. Η λέξη «όρχεις» προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα «ορχούμαι», που σημαίνει χορεύω, ενώ η λέξη «αιδοίο» από την αιδώ. Στην αρχαία ελληνική σήμαινε το σεβασμό και την ντροπή. Στη νέα ελληνική η λέξη χρησιμοποιείται κυρίως για να δηλώσει τη ντροπή.
Η λέξη «κόλπος» είναι το αραξοβόλι, το απάνεμο λιμάνι και βεβαίως αναφέρεται στην αίσθηση του άνδρα στην ερωτική πράξη. Η ντροπή σχετίζεται με τα γυναικεία γεννητικά όργανα, ενώ η επίδειξη και η περηφάνια με τα ανδρικά. Στη ζωφόρο του Παρθενώνα οι περισσότεροι άνδρες απεικονίζονται γυμνοί. Είναι η περηφάνια για το σώμα τους. Ενώ όλες οι γυναίκες στην αρχαία ελληνική τέχνη, πλην της Αφροδίτης, είναι ντυμένες.
Οι λέξεις για το σώμα και τα γεννητικά όργανα στη γλώσσα μας και οι μύθοι με τους οποίους μεγαλώσαμε καθρεφτίζουν προαιώνια λάθη στην αντιμετώπιση των γυναικών. Αναπόφευκτα δημιουργούν δυσαρμονία στις σχέσεις ανδρών – γυναικών, όπως συνέβαινε και στις σχέσεις Ηρας-Δία. Πώς μπορούν να αναπτυχθούν υγιείς σχέσεις μέσα στην οικογένεια με τέτοια στερεότυπα; Ευτυχώς πολλά έχουν αλλάξει στις μέρες μας, αλλά είναι ακόμα μακρύς ο δρόμος.
