@επιμέλεια Άννα Μουσογιάννη

  • Το νέο  βιβλίο «Οι κόρες  της βασίλισσας» εκτός από μυθιστόρημα είναι και ένα δυνατό ιστορικό ανάγνωσμα αναφορικά με το 2ο μισό του 20ου αιώνα. Τι ήταν αυτό που σε ενέπνευσε/παρακίνησε να ασχοληθείς με τη συγκεκριμένη περίοδο;

Καθότι ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ είναι η αυτόνομη συνέχεια από τις ΑΛΙΚΕΣ ΣΙΩΠΕΣ, το προηγούμενο βιβλίο μου, η χρονική περίοδος εξέλιξης της ιστορίας μου ήταν λίγο πολύ προκαθορισμένη. Άρα εδώ δεν έχουμε τόσο να κάνουμε με το πότε, όσο με το πού, το πώς και το γιατί.

  • Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν η συλλογή των πληροφοριών και πόσο χρόνο σου πήρε;

Το μεγαλύτερο κομμάτι της έρευνας, ιδίως όσον αφορά τις Παιδοπόλεις είχε γίνει ήδη κατά τη συγγραφή του προηγούμενου βιβλίου, τις «ΑΛΙΚΕΣ ΣΙΩΠΕΣ». Από εκεί και έπειτα και όσο απομακρυνόμουν από την ιδιαίτερα ταραγμένη και αμφιλεγόμενη περίοδο του Εμφυλίου, τα πράγματα ήταν σαφώς πιο εύκολα και λιγότερο χρονοβόρα.

  • Οι δύο ηρωίδες η Μαργαρίτα και η Ρόζα έχουν ονόματα λουλουδιών. Τυχαίο ή επιλογή; Συμβολίζουν κάτι τα ονόματα;

Τα ονόματά τους επιλέγονται στο σημείο γέννησής τους, στο βουνό δηλαδή, όπου έχουν καταφύγει οι αντάρτες γονείς τους. Η Ρόζα παίρνει το όνομά της από τη Ρόζα Λούξεμπουργκ την Εβραία, μαρξίστρια φιλόσοφο και επαναστάτρια που θυσιάστηκε για τα ιδανικά της. Η Μαργαρίτα που έρχεται στον κόσμο απρόσμενα, αφού η μητέρα της δεν γνώριζε πως κυοφορεί δίδυμα παίρνει το όνομά της από τις μαργαρίτες που υπάρχουν διάσπαρτες γύρω τους  τη στιγμή της γέννας.

Έχουμε τη δύναμη ως άτομα να επαναπροσδιορίζουμε καταστάσεις με την ελεύθερή μας βούληση και να φέρνουμε τα πάνω κάτω. Αρκεί να το θέλουμε πραγματικά.

  • Το βιβλίο μιλάει για μια οικογένεια που ουσιαστικά, διαλύθηκε και σκορπίστηκε σε διαφορετικές χώρες. Ωστόσο κατάφεραν να επανασυνδεθούν. Τελικά, το «πεπρωμένο φυγείν αδύνατον;»

Στο δικό μου το μυαλό ισχύει πάντοτε το «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Πιστεύω ακράδαντα πως υπάρχει η μοίρα, το πεπρωμένο, το κισμέτ ή όπως αλλιώς θέλει κανείς να το αποκαλεί, παράλληλα όμως έχουμε τη δύναμη ως άτομα να επαναπροσδιορίζουμε καταστάσεις με την ελεύθερή μας βούληση και να φέρνουμε τα πάνω κάτω. Αρκεί να το θέλουμε πραγματικά.

  • Θεωρείς ότι εμείς ορίζουμε την τύχη μας ή υπάρχει και κάτι άλλο πέρα από εμάς που κινεί τα νήματα και οδηγεί τις ζωές μας;

Όπως είπα και παραπάνω, νομίζω ότι είναι συνδυασμός. Από τη μία υπάρχουν συμπτώσεις στη ζωή που ξεπερνούν και την πιο τρελή φαντασία και πυροδοτούν παράλληλα το φαινόμενο της πεταλούδας, από την άλλη όμως ο καθένας από εμάς κρύβει απίστευτη δύναμη μέσα του. Και αυτή η συνδυασμένη δύναμη σκέψης και ψυχής μπορεί να του δώσει την απαραίτητη ώθηση, ώστε να ξεφύγει από τα στεγανά και από το «γραμμένο» του.

  •  Με εντυπωσίασε η περιγραφή της ιστορίας της Μελισσάνθης. Μια ιστορία με δύο όψεις. Η ίδια κατάσταση παρουσιάστηκε με δύο διαφορετικούς τρόπους. Τα διαμάντια που έγιναν μαχαίρια. Η ομορφιά που έγινε φρίκη. Θεωρείτε ότι όλα στη ζωή έχουν δύο όψεις; Οι καταστάσεις είναι όπως ερμηνεύονται από εμάς;

Τα πάντα στη ζωή μας είναι ένα νόμισμα με δύο όψεις. Και τα πάντα μπορούν να αξιολογηθούν και να αντιμετωπιστούν με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με την οπτική και την ψυχοσύνθεση του καθενός. Αυτή όμως εντέλει δεν είναι και η γοητεία της ζωής; Η διαφορετικότητα και η μοναδικότητα που χαρακτηρίζει τον καθένα μας;

Προσωπικά μου έρχονται συχνά στο μυαλό τα λόγια της Μαλβίνας Κάραλη: «Δεν υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί, έξυπνοι και χαζοί, όμορφοι και άσχημοι, υπάρχουν μόνο άνθρωποι που αγαπήθηκαν και άνθρωποι που δεν αγαπήθηκαν».

  •  Ο Σαράντης, αν και δεν έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, είναι ο από μηχανής θεός που έδωσε μια ώθηση στην ιστορία με το να βοηθήσει έναν νεαρό που ήθελε να ξεφύγει από τη μιζέρια αν και ο ίδιος ήταν σεσημασμένος. Μια αμφίσημη, κατ’ εμέ προσωπικότητα. Πιστεύεις ότι το καλό και το κακό ενυπάρχουν μέσα στον κάθε άνθρωπο ή υπάρχουν και αμιγώς καλοί ή κακοί άνθρωποι στην ψυχή.

Πολλές φορές είναι υποκειμενική η έννοια του καλού και του κακού, όπως και του σωστού και του λάθους. Και είναι πάμπολλοι οι παράγοντες που επηρεάζουν και καθορίζουν τέτοιους χαρακτηρισμούς, όπως τα άτομα που αφορά κάποια πράξη, η εποχή, ο τόπος, οι συνήθειες, η υπάρχουσα ηθική και λογική. Για μένα είναι τα κίνητρα αυτά που καθορίζουν μια πράξη, αυτά που αποτελούν το σημείο αφετηρίας. Πολλές φορές τα πράγματα δεν έρχονται όπως περιμέναμε, δεν εξελίσσονται όπως είχαμε προϊδεάσει. Σημασία όμως έχει αν οι προθέσεις μας ήταν κατά βάση καλές ή όχι. Και φυσικά παίζει τεράστιο ρόλο και ο τρόπος που χειριζόμαστε στη συνέχεια μια λανθασμένη συμπεριφορά, αν προσπαθούμε δηλαδή κάπως να επανορθώσουμε. Από εκεί και έπειτα όμως, δεν νομίζω ότι υπάρχει άνθρωπος που μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν έχει κάνει ποτέ του κακό, δεν έχει βλάψει ουδέποτε κανέναν.

  • Το βιβλίο, μιλάει και για την αγάπη και τις διάφορες μορφές της. Τι ορισμό θα έδινες εσύ στην αγάπη, αναφορικά με  τις «Κόρες της βασίλισσας;».

Στις ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ εμπεριέχονται πολλές μορφές αγάπης. Η αγάπη ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας, η φιλική αγάπη, ο έρωτας, η σκληρή, ανεκπλήρωτη αγάπη, ακόμα και η αγάπη για την πατρίδα ή  για μια ιδέα. Όσες όμως κι αν είναι οι μορφές της, η αγάπη παραμένει μία και είναι αυτή που δίνει αξία σε μια ζωή ή όχι. Προσωπικά μου έρχονται συχνά στο μυαλό τα λόγια της Μαλβίνας Κάραλη: «Δεν υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί, έξυπνοι και χαζοί, όμορφοι και άσχημοι, υπάρχουν μόνο άνθρωποι που αγαπήθηκαν και άνθρωποι που δεν αγαπήθηκαν».

  • Αν σου δινόταν η ευκαιρία να δώσεις ζωή σε έναν από τους ήρωες σου  και να κάνεις παρέα μαζί του ποιος θα ήταν αυτός;

Θα ακουστεί ίσως περίεργο σε όσους έχουν διαβάσει το βιβλίο, θα επέλεγα όμως τη Μελισσάνθη κι ας αποτελεί έναν από τους πλέον αμφιλεγόμενους χαρακτήρες του βιβλίου. Θα ήθελα πολύ να ακούσω τις ιστορίες της από πρώτο χέρι και να γνωρίσω από κοντά ένα τόσο παράξενο, απόκοσμο σχεδόν πλάσμα.

  • Υπάρχει κάποιος από τους ήρωες του βιβλίου που αντιπάθησες;

Όχι, δεν θα το έλεγα. Νομίζω ότι όλοι έχουν πολύ συγκεκριμένους και τεκμηριωμένους λόγους για τις πράξεις και τη νοοτροπία τους και ακόμα και στις άσχημες συμπεριφορές επέρχεται στο τέλος εντέλει η απαραίτητα κάθαρση.

  • Πόσο εύκολο ήταν, ως άνθρωπος και συγγραφέας να ανοίξεις το κουτί που κρύβει αυτό το κομμάτι της ιστορίας; Τι συναισθήματα σου γέννησε βλέποντας τη φρίκη του εμφύλιου και πόσο καταστρεπτικός είναι ο φανατισμός;

Ήταν πολύ δύσκολο και πάρα πολύ ψυχοφθόρο, ιδίως κατά της συγγραφή από τις ΑΛΙΚΕΣ ΣΙΩΠΕΣ που αφορούσαν σε πολύ μεγάλο μέρος τη σκοτεινή αυτή περίοδο. Έκλαψα, πόνεσα, θύμωσα, απόρησα, τρόμαξα, γέμισα εφιάλτες και μαυρίλα για πάρα πολύ καιρό. Δεν έχει νόημα όμως να κλείνει τα μάτια του κανείς στην ιστορία των προγόνων του, να εθελοτυφλεί και να χώνει το κεφάλι του στην άμμο. Είναι άλλωστε πολύ επικίνδυνο κάτι τέτοιο, καθώς αποτελεί αδιαμφισβήτητη διαπίστωση το γεγονός πως η ιστορία κάνει κύκλους και τείνει να επαναλαμβάνεται. Μονάχα λοιπόν αν γνωρίζουμε καλά τα λάθη του παρελθόντος θα μπορέσουμε να αποφύγουμε τις κακοτοπιές του μέλλοντος.

  • Κλείνοντας θα ήθελα να δώσεις μια ευχή για τη βασίλισσα, την Ελλάδα.

Αυτή η χώρα κρύβει στα σπλάχνα της το φως του κόσμου όλου. Αρκεί να ξέρει κανείς πού και πώς να κοιτάξει… Αυτή τη «βασίλισσα» λοιπόν δεν τη φοβάμαι. Φέρει το φως, είναι το φως. Η ευχή μου αφορά περισσότερο τους «υπηκόους» της που δυστυχώς έχουν συχνά την τάση να χάνονται στο σκοτάδι. Σε αυτούς λοιπόν θα ευχηθώ: να γνωρίσουν το φως, να το ασπαστούν και να μην το φοβηθούν, να το αγαπήσουν, να ενωθούν και να γίνουν ένα μαζί του.

Σχολιασμό για το βιβλίο αυτό θα βρείτε εδώ