από τη Βασιλική Κοντογιάννη.
Volatile essences have healed people since the dawn of time.
Rene Maurice Gattefosse.
Η όσφρηση ανακινεί τη μνήμη είχε πεί ο Βολταίρος, ίσως ακριβώς γιατί υπήρξε μία από τις πλέον αρχέγονες αισθήσεις του ανθρώπου. Ενας αφανής και υποτιμημένος ήρωας σε σχέση με τις υπόλοιπες αισθήσεις, η όσφρηση παραγκωνίστηκε στον 21ο αιώνα ως ένα «εργαλείο πολυτελείας». Αναμφισβήτητα, αν ρωτούσες τον οποιονδήποτε ποια αίσθηση θα άντεχε να χάσει, η απάντηση του θα ήταν είτε την όσφρηση, είτε τη γεύση.
Ωστόσο η ίδια η φύση του ανθρώπου, η οποία τόσο πολύ απομακρύνθηκε από τις ρίζες της τα τελευταία 100 χρόνια, επιτάσσει ότι η όσφρηση είναι η μνήμη και ανεξαρτήτως από χρώματα, φυλές και σημαίες η μνήμη είναι η μόνη μας πατρίδα. Αυτή την αίσθηση επαίνεσαν τόσοι και τόσοι λαοί – και όχι αδίκως- αποδίδοντας της ότι πολυτιμότερο μπορούσε να συλλάβει ο νούς του ανθρώπου, την ίδια την ίαση και την ευεξία της ψυχής και του σώματος. Προαιώνιος σύμμαχος του ανθρώπου που είχε αναγνωρίσει τη σπουδαιότητα του οσφρητικού εργαλείου, τα αιθέρια έλαια, ουσίες που από αρχαιοτάτων χρόνων τότε που ο κόσμος είχε το σωστό του επίκεντρο – τον άνθρωπο- στοίχιζαν περισσότερο από χρυσό.
Πριν ωστόσο αποδυθούμε στον κόσμο των αιθερίων ελαίων, ας ξεναγηθούμε εν είδει εισαγωγής, στο λόγο που υπάρχουν… Η όσφρηση είναι περίπου 10.000 φορές εντονότερη της γεύσης. Μην ξεχνάμε πως η πρώτη ενέργεια του ανθρώπου όταν έρχεται σε τούτο τον κόσμο είναι να εισπνεύσει. Τα αρωματικά μόρια φθάνουν στον εγκέφαλο μας μέσω της διαδικασίας της αναπνοής.
Ο οσφρητικός βολβός βρίσκεται στο επάνω μέρος των κοιλοτήτων της μύτης. Καλύπτεται από τον οσφρητικό βλεννογόνο, μία μεμβράνη, που με την σειρά του αποτελείται από 10.000.000 οσφρητικά αναληπτικά νεύρα. Κάθε ένα από αυτά, έχει 6-8 μικροσκοπικά τριχίδια εξοπλισμένα με ειδικούς αισθητήρες. Τα κύτταρα της οσφρητικής μεμβράνης αποτελούν κύτταρα του εγκεφάλου. Με κάθε μας αναπνοή, λαμβάνουμε πληροφορίες μέσω της οσμής για το περιβάλλον μας. Η οσφρητική μας αίσθηση βρίσκεται τόσο βαθιά ριζωμένη μέσα μας που θα πίστευε κανείς ότι προέρχεται από έναν άλλο κόσμο, το ζωϊκό κόσμο, πιθανώς προγενέστερο από την εμφάνιση του ανθρώπου πάνω στη γή.
Αρωματοθεραπεία είναι η τέχνη και η επιστήμη να χρησιμοποιούμε αιθέρια έλαια ως μέσα θεραπείας. Αποτελεί ολιστική θεραπεία και επιδρά στο μυαλό, στο πνεύμα και το σώμα, δίνοντας βοήθεια στον άνθρωπο να διατηρήσει την υγεία του Οργανισμού του ως σύνολο. Η σχέση του ανθρώπου με τη επεξεργασία των αρωμάτων φυτικής προέλευσης τοποθετείται στην Αίγυπτο των Φαραώ.
Από τότε γνώριζαν την Boswellia Carterii το γνωστό λιβάνι (το έλαιο του ανήκει στην οικογένεια των Burseraceae), ένα δενδρύλλιο ύψους 2-3 μέτρων με μικρά φυλλαράκια και άσπρα ή ελαφρώς ρόζ λουλούδια. Το ξύσιμο του φλοιού του παράγει σταγονίδια λευκής ρητίνης. Το λάδι του εξάγεται – στη σημερινή εποχή- με απόσταξη ατμού, ένα υποκίτρινο υγρό, με μία φρέσκια τερπενική οσμή σαν επάνω νότα, και μία χλιαρή πλούσια βαλσαμική κάτω. Το θυμίαμα του λιβανιού επιδρά στα εγκεφαλικά κύτταρα όπως το έλαιο της κάνναβης. Η μυστικιστική του αύρα, ήταν γνωστή από τότε. Γιαυτό και το αιθέριο έλαιο του λιβανιού με τη βαλσαμική του μυρωδιά βοηθά στο διαλογισμό και την προσευχή καθώς ηρεμεί και βαθαίνει την αναπνοή, καταπραϋνει τη νευρική υπερένταση και το άγχος. Εχει ανακουφιστική και παρηγορητική επίδραση στην ψυχή μας καθώς κάνει τις πληγές της να μαλακώνουν.
λιβάνι
Τα κύρια χημικά συστατικά του λιβανιού είναι τα τερπένια και οι αλκοόλες. Επίσης γνωστό αιθέριο έλαιο από τα χρόνια αυτά, το οποίο ανήκει στην ίδια οικογένεια είναι το μύρο (commiphora myrrha), μικρό δεντράκι και αυτό με τρίφυλλα αρωματικά φύλλα, ροζιασμένα κλαδιά και μικρά άσπρα λουλουδάκια. Το αιθέριο έλαιο του μύρου έχει χρώμα σκούρο καφεκόκκινο με έντονη μυρωδιά πλούσια και βαλσαμική. Τα κύρια χημικά του συστατικά είναι τερπένια και κετόνες. Τα δύο αυτά αιθέρια έλαια αντιστοιχούν ενεργειακά στο τσάκρα της βάσης (ευρισκόμενο στη βάση της σπονδυλικής στήλης ή κατ΄άλλους στο περίνεο). Είναι το σημείο με το οποίο γειωνόμαστε και συνδεόμαστε με τις ενέργειες της γής. Είναι το σημείο επίσης που στηρίζει τις υψηλότερες δραστηριότητες. Ελλειψη σωματικής ενέργειας πιθανόν να προέρχεται από εξάντληση ή μπλοκάρισμα του τσάκρα της βάσης.
μύρο
Το λιβάνι συνδέεται αστρολογικά με τον Κριό και τον Λέοντα.
Το μύρο με τον Καρκίνο, τον Αιγόκερω και τους Ιχθείς.
Σήμερα, τα δύο αυτά αιθέρια έλαια θεωρούνται αντιφλεγμονώδη (σε φλεγμονές στήθους, πνευμόνων, σε μολυσμένες πληγές και έλκη), βοηθούν σε καταρροϊκές καταστάσεις (κεφάλι, πνεύμονας, στομάχι, έντερα), σε βήχα, βρογχίτιδα. Είναι εξαιρετικά για την περιποίηση του σκασμένου δέρματος, εκζεμάτων, ρυτίδων και γερασμένης επιδερμίδας.
(ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα αιθέρια έλαια δεν χρησιμοποιούνται ΠΟΤΕ απευθείας πάνω στο δέρμα μας. Πάντοτε διαλύονται σε κατάλληλο λάδι βάσης σε αναλογία 5ml λαδιού αναμεμιγμένο με 3 σταγόνες αιθερίου ελαίου).
Το μύρο επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πλύσεις της στοματικής κοιλότητας διαλυμένο σε νερό, για άφθες, ουλίτιδα, πληγές στο στόμα. Η ενέργεια του μεν λιβανιού είναι ψυχρή και ξηρή, του δε μύρου θερμή και ξηρή. Είναι και τα δύο μη τοξικά και μη ερεθιστικά.
Ταξίδι πίσω στο χρόνο, όταν το λιβάνι χρησιμοποιείτο από τους Αιγύπτιους ως δένδρο θυμιάματος και καλλυντικό. Η ρητίνη του δένδρου καιγόταν και παρήγαγε μία μαύρη σκόνη, το Kohl, με το οποίο οι γυναίκες της εποχής, έβαφαν τα βλέφαρα τους. Ολίβανος, κατά τους Αραβες lebah, εβραϊστί lebonah, ή γαλακτώδες θυμίαμα.
Το λιβάνι και το μύρο προσφέρθηκε ως δώρο από τους Μάγους στο νεογέννητο Ιησού. (προσέφεραν εις Αυτόν χρυσόν, λίβανον και σμύρναν)
Η Βίβλος αναφέρει το λιβάνι συνολικά 22 φορές. Ο χρυσός προσεφέρθη στον Κύριο ως ένα είδος υποτελείας στον μέλλοντα Βασιλέα των Εβραίων, το θυμίαμα του λιβανιού εθεωρείτο μία απόδοση τιμής στο Θεό και το μύρο μία αναφορά στην ιδιότητα Του ως Ανθρώπου, διότι ήταν μία από τις αρωματικές ουσίες των ενταφιασμών και ο Ιησούς εκαλείτο να μοιρασθεί τη μοίρα όλων των ανθρώπων που είναι ο θάνατος.
Το μύρο επίσης αναφέρεται και στο θάνατο Του. Κατά την ταφή Του Κυρίου το σώμα του επλύθη με μείγμα μύρου και αλόης.
Στη ρωμαϊκή εποχή, το μύρο ήταν περιζήτητο και τρείς φορές ακριβότερο από το καλύτερο των θυμιαμάτων.
Οι Χαναναίοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Φοίνικες, οι Ισραηλίτες, κρατούσαν επτασφράγιστα τα μυστικά για τις αρωματικές ουσίες. Ολες οι τάξεις ενδιαφέρονταν γιαυτές και όχι μόνον οι Βασιλικές Αυλές. Ευφυϊα, οικονομικές απολαυές, απόλαυση, ευαισθησία? Ένα ή όλα μαζί?
Θα συνεχίσουμε όμως σε άλλα κεφάλαια την ιστορική ανασκόπηση και την επαφή μας με τις αιθέριες αυτές ουσίες από τον κόσμο των φυτών.
