@γράφει η Άννα Μουσογιάννη
Κόκκινη κλωστή δεμένη
στην ανέμη τυλιγμένη
δώσ’ της κλώτσο να γυρίσει
παραμύθι να αρχινίσει
Μια ασπρόμαυρη φωτογραφία από τα παλιά και το νήμα αρχίζει να ξετυλίγεται….
Μια φορά και έναν καιρό…ή μήπως δεν είναι παραμύθι αλλά ένα μυθιστόρημα! Η Ξωθιά είναι πραγματική ή ένα μαγικό πλάσμα που μόνο ο ήρωας μας βλέπει! Αλλά πάλι πώς κάτι που δεν υπάρχει δίνει ένα κόκκινο μαντήλι που όλοι βλέπουν; Ένα κομμάτι του μάλιστα ο Καλλίνικος ή Καλός ή Νίκος το έδωσε στην αγαπημένη του. Τελικά τι είναι το «Κόκκινο Μαντίλι» ένα παραμύθι, μια όμορφη διήγηση ή ένα ιστορικό μυθιστόρημα; Ρητορικό το έρωτημα… Το «Κόκκινο μαντίλι» είναι όλα αυτά μαζί και πολλά άλλα ακόμα που όμως δεν μπορώ να σας πω, πρέπει να τα ανακαλύψετε! Αυτή είναι και η μαγεία του βιβλίου.
Το νέο βιβλίο του Κυριάκου Αθανασιάδη “Το κόκκινο μαντίλι” από τις Εκδόσεις Ψυχογιός ήλθε να μας παρασύρει στο δικό του ρυθμό.
Οι λέξεις χορεύουν μπροστά στα μάτια μας και διαβάζοντας την ιστορία πιάνουμε τον εαυτό μας να κουνάει το κεφάλι του ρυθμικά. Και αγαπάμε τον Καλλίνικο ή Καλό ή Νίκο όπως τον φώναζε η Πλατυτέρα η ξινή στιφνή μητριά του. Τον Καλό, το γιο μιας νεράιδας που ο πατέρας του Κρόκος από το Προκόπης τη στιγμή που φλεγόταν από έρωτα έκαψε και το μαντίλι της. Μπορείς όμως να φυλακίσεις ένα αερικό ή δεν μπορείς; Απορούμε σαιξπηρικά! Και όσο προχωρά η διήγηση αγαπάμε πιο πολύ το λεπτό αυτό αγόρι με την Ξωθιά που του δίνει ένα κόκκινο μαντίλι και εμφανίζεται μόνο στα δικά του μάτια και θέλουμε να σφίξουμε τη μαλλιαρή Σπίθα, πιστός ακόλουθος. Και από τις σελίδες ξεχύνονται αρώματα αγνά αυτά που μόνο η φύση δημιουργεί όταν στο σκηνικό μπαίνει η Μαύρη «που μύριζε νερό και γάλα, μαλλί και χόρτο, αέρα βουνίσιο και καψαλισμένη σβουνιά». Και εμείς εισπνέουμε με όση δύναμη έχει απομείνει στα σπλάχνα μας τη φρεσκάδα αυτή. Και το βιβλίο ετούτο έχει και γεύσεις, «ένα μπαστούνι σαλάμι, χοντρό και όλο νόστιμο λίπος γουρουνιού. Ένα ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι τυρί, κίτρινο και παχύ, γεμάτο γλυκό βούτυρο. Μισό καρβέλι ψωμί. Τέσσερα βρασμένα αυγά. Από τα πολύ μεγάλα. Ένα πήλινος κεσές με αγγουράκια τουρσί…». Λατρεύουμε τους δύο καλόψυχους, πελώριους, δίδυμους μπακάληδες, το Φερδινάνδο και το Βάρσο που με την αγάπη τους κατάφεραν να επουλώσουν τις πληγές του Καλλίνικου.
Η γραφή του συγγραφέα είναι αμιγώς λυρική και με έντεχνο τρόπο καταφέρνει να μας περνάει νοήματα και στιγμές που «καίνε» χωρίς να μας επηρεάζουν συναισθηματκά. Το καλό και το κακό, το όμορφο και το άσχημο είναι ένα, το θέμα είναι εμείς πού θα στρέψουμε το βλέμμα μας και τι θα αφήσουμε να μας διαπεράσει. Με την παραμυθένια διήγηση μας δημιουργεί αλεξίσφαιρο γιλέκο για τις σκληρές εικόνες που ακολουθούν. Αυτές του πολέμου.Η γλαφυρή πένα του Κυριάκου Αθανασιάδη και οι λεπτομερείς περιγραφές του μας παρασύρουν στην ιστορία και μας γεμίζουν με μαγεία, χρώματα και αρώματα. Σκιαγραφεί ρεαλιστικές φιγούρες δίνοντας τους ασυνήθιστα ονόματα όπως το Καλλίνικος, ο Κροκός, η Πλατυτέρα, ο Φερδινάνδος, ο Βάρσος και άλλοτε με νόημα όπως οι αδελφές του ήρωα μας Ελπίδα, Αγάπη, Πίστις, σε ένα κόσμο άλλοτε μαγικό και άλλοτε σκληρό σπάζοντας έτσι τα φράγματα του μυαλού και της σκέψης μας ενώ ο ίδιος αποστασιοποιημένος απλά μας διηγείται στρέφοντας τους προβολείς στους ήρωες του.
Το «Κόκκινο Μαντίλι» έχει έντονα στοιχεία μαγικού ρεαλισμού. Το υπερφυσικό και το ανεξήγητο γίνονται κομμάτι της πραγματικότητας και δεν ξεχωρίζουν. Καθώς προχωρούσε η ανάγνωση μου ήλθε στο μυαλό G.G Marquez και τα «100 χρόνια μοναξιάς». Το μυθικό, το μαγικό, το αφύσικο και παράταιρο μπλέκονται με το συνηθισμένο, το απλό, το καθημερινό, την πραγματικότητα και γίνονται μια ενιαία αφήγηση. Ένα ασυνήθιστο βιβλίο που όμως μας βάζει στην καρδιά των καταστάσεων που επικρατούσαν στην Ελλάδα το πρώτο μισό του 20ου αιώνα όπως το Μακεδονικό αγώνα, το διχασμό και τη Σμύρνη. Και το κόκκινο μαντίλι, το χρώμα του έρωτα πάντα δίνει δύναμη στον Καλλίνικο.
Το βιβλίο αυτό μας μιλάει για την αφοσίωση, τη συγχώρεση και τη συμπόνια. Πώς η αγάπη μετατρέπει το σκοτάδι σε φως και το αδιέξοδο σε προορισμό. Για τη μαγεία της καλοσύνης και για τις νεράιδες. Αυτή τη φωνή μέσα μας, το ένστικτο που μας συμβουλεύει.
Η σκληρή πραγματικότητα, τελικά ίσως μπορεί να βιώνεται διαφορετικά αν την πασπαλίσουμε με λίγη χρυσόσκονη και της φορέσουμε ένα μαγικό κόκκινο μαντήλι….
Καλή σας ανάγνωση!
Μια μέρα ήρθε στο χωριό γυναίκα ταραντούλα
κι όλοι τρέξαν να τη δουν.
άλλος της πέταξε ψωμί
κι άλλοι της ρίξαν πέτρα
απ’ την ασχήμια να σωθούν.Κι ένα παιδί της χάρισε ένα κόκκινο λουλούδι,
ένα παιδί
Ένα παιδί της ζήτησε να πει ένα τραγούδι,
ένα παιδίΚι είπε ποτέ σου μην τους πεις
τι άσχημοι που μοιάζουν,
αυτοί που σε σιχαίνονται
μα στέκουν και κοιτάζουν.
