Επιμέλεια Νίτσα Μανωλά
Ποιος είστε;
Κατ’ αρχήν να σας ευχαριστήσω για το ερωτηματολόγιό σας και για την ευκαιρία που μου δίδετε για να επικοινωνήσω με το αναγνωστικό κοινό και με ανθρώπους της τέχνης. Τώρα, στο ερώτημά σας. Ποιος είμαι. Το κατά κόσμο όνομά μου είναι Γιαννάκης Θεοδώρου, κατάγομαι από το ξακουστό κρασοχώρι της επαρχίας Λεμεσού, την Πάχνα. Γεννήθηκα το 1948 σε δύσκολες και στεγνές εποχές για τον αγροτικό τότε πληθυσμό. Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο η γονείς μου, ο Θεόδωρος Αντωνίου Τταμπούρας και η μητέρα μου Ελισάβετ Θεοδώρου Θεοδοσίου μετοίκησαν στην Λεμεσό ακολουθώντας το ρεύμα της εποχής για μια καλύτερη και ανθρώπινη ζωή αλλά το πιο σπουδαίο για να δώσουν μόρφωση στα παιδιά τους, μεγάλος διακαής πόθος της φτωχολογιάς. Όμως η ζωή δε φέρθηκε ούτε σ’ εκείνους με καλοσύνη και συμπόνια αλλά ούτε και σ’ εμένα. Αυτό το συνειδητοποίησα νωρίς και έτσι μπήκα κι εγώ στη βιοπάλη για να προσφέρω στον φτωχό μας οικογενειακό κεμέρι, τα τόσο λίγα μα και τόσο απαραίτητα για την φυσική επιβίωση της πενταμελούς μας οικογένειας. Έτσι στην τρυφερή ηλικία των έξη μόλις χρόνων ασχολήθηκα με την ανόρυξη φρεάτων όπου δεν υπήρχε κανένας εργασιακός έλεγχος και ενίοτε στα περβόλια πότε σαν σκαφτιάς και πότε σαν ποτιστής. Αργότερα και μέχρι να αποφοιτήσω από το Λανίτειο Γυμνάσιο εργάστηκα ως οικοδομικός εργάτης. Παρόλες αυτές τις αντιξοότητες κατάφερα να τελειώσω το Γυμνάσιο με γενικό βαθμό 18. Μετά τη στρατιωτική μου θητεία έτυχα υποτροφίας και σπούδασα στη Μόσχα κοινωνικές επιστήμες ενώ παράλληλα φοίτησα επιτυχώς στο Ινστιτούτο ξένων γλωσσών για την εκμάθηση της Ισπανικής που ήταν πάντα για μένα όνειρο ζωής. Στο τέλος κάνοντας ένα απολογισμό διαπίστωσα πως η ζωή με είχε ωριμάσει, κατάλαβα πως ποτέ δεν υπήρξα παιδί και ποτέ δεν είχα χορτάσει παιδικό παιχνίδι. Αυτό συνέτεινε να σχηματίσω τη δική μου αντίληψη γι’ αυτά που συντελούνταν γύρο μου. Αν θέλετε, τη δική μου κοσμοθεωρία, τα δικά μου πολιτικά πιστεύω. Με τι ασχολείστε; Είχα την τύχη να πάρω τη σύνταξή μου εντελώς υγιής και μάλιστα σε μια ηλικία που μπορούσα να ασχοληθώ, ώριμος και κατασταλαγμένος όσο ποτέ, αποκλειστικά με πράγματα που απαιτούσαν χρόνο και ηρεμία που προηγουμένως δεν είχα, προκειμένου να επικεντρωθώ επιτέλους αποκλειστικά στην λογοτεχνία, την μεγάλη μου αγάπη και με γεμάτη καρδιά να γράψω τον επίλογο της ζωής μου. Τρεις ικανότητες – ιδιότητες που σε διακρίνουν. Μπορώ να πω με ικανοποίηση πως σε αυτό ο Θεός φάνηκε πολύ γενναιόδωρος μαζί μου, στάθηκε χουβαρνταλής, όπως λένε. Ήμουνα πολύ ταλαντούχος σε ένα σωρό πράγματα. Κάποια από αυτά τα ταλέντα κατάφερα να τα αξιοποιήσω, (λογοτεχνία, ποίηση και ζωγραφική) κάποια, όπως για παράδειγμα η υποκριτική, ο αθλητισμός, (ποδόσφαιρο, ακόντιο, σφαίρα), μου τα αποστέρησε ο Προκρούστης της ανάγκης. Όσο για τις ιδιότητες θα έλεγα η εργατικότητα, η επιμονή και η διαρκής μελέτη. Τρεις αδυναμίες μου. Χωρίς φόβο αλλά με πολύ πάθος και ειλικρίνεια θα έλεγα πως απογοητεύομαι εύκολα, δεν εκτιμώ όσο θα έπρεπε τα προσωπικά μου αντικείμενα, δεν ξέρω να εκτιμώ όσο πρέπει πράγματα, ιδίως αξεσουάρ και ότι έχω ξεκόψει από την σύγχρονη τεχνολογία. Ποιο χαρακτηριστικό θα ήθελες να έχεις. Να μπορούσα να ξεκρίνω εκείνους τους ανθρώπους που αξίζει να ευεργετήσει κάποιος και να τους δώσει κάτι απ’ τη ψυχή του. Είναι πολλοί αυτοί που εμπιστεύτηκα με το αυθόρμητό μου χαρακτήρα και που στο τέλος με εκμεταλλεύτηκαν, με απογοήτευσαν και με πλήγωσαν πολύ. Κάτι άλλο επίσης. Δεν απαιτώ όσο πρέπει τα δικαιώματά μου και δεν έχω καλή σχέση με το χρήμα. Για τρίτο θα μπορούσα να πω με ειλικρίνεια πως δεν τα πάω καλά με το marketing, πράγμα πολύ απαραίτητο για τη σύγχρονη εποχή. Ευτυχώς που βρέθηκαν στη ζωή μου άνθρωποι όπως η εκδότριά μου, κυρία Μαρία Στυλιανού και ο εκδοτικός της οίκος «Αναζητήσεις», τους οποίους δράττομαι την ευκαιρία να ευχαριστήσω και δημόσια για την στήριξη και στους οποίους έχω απόλυτη εμπιστοσύνη.
Αν ρωτήσει κάποιος τους φίλους σου θα έλεγαν πώς είσαι:
Είμαι σίγουρος πως θα συμφωνούσαν σε ένα: Ότι είμαι πάνω απ’ όλα σκορποχέρης. Ακόμα θα έλεγαν πως είμαι η καρδιά της παρέας. Έχω πάρει το παρανόμι «καρδούλα», ανεκτίμητο για μένα μετάλλιο. Κάποτε κάποιοι ανταγωνιστές συνάδελφοι μου προσπάθησαν να με παραγκονίσουν, επηρεάζοντας κάποιο προϊστάμενο μου για να μην πάρω προαγωγή. Μέχρι και κομματικές πιέσεις δέχτηκε απ’ το κόμμα των «κυρίων» αυτών. Η απάντησή του ήταν καταπέλτης. «Το αξίζει και θα προαχθεί. Δεν μπορώ να αδικήσω αυτή την ψυχούλα». Δίδω αλλά και εισπράττω, όπως βλέπετε, αγάπη από τους λίγους αλλά διαλεχτούς μου φίλους.
Γράφω επειδή…
Δεν γράφω για να αλλάξω τον κόσμο. Αυτό είναι έργο της ιστορικής αναγκαιότητας. Γράφω για να βάλω μπροστά τον μηχανισμό της σκέψης, να προβληματίσω. Δεν σκοπώ στην κινητοποίηση των μαζών «Δεν γράφω πια», όπως εύστοχα λέει ο μεγάλος μας ποιητής Τίτος Πατρίκιος, «για να προσφέρω χάρτινα ντουφέκια, όπλα από λόγια φλύαρα και κούφια. Μόνο την άκρη της αλήθειας να σηκώσω. Όσο μπορώ κι όσο κρατήσω». Εγώ ακολουθώ και ασπάζομαι αυτό το ιερό δόγμα. Αν αύριο άνοιγες ένα μπαρ, πώς θα το ονόμαζες; Χωρίς σκέψη, «ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ». Κι αυτό γιατί, είναι στιγμές που ο άνθρωπος νιώθει την ανάγκη να καταφύγει σε κάποιο χώρο διαφορετικό και με ιδιαιτερότητα όπου μπορεί να ξεπλύνει το αποζούρι από τον καθημερινό μόχθο σωματικό ή πνευματικό, δεν έχει διαφορά, και να ξεδώσει. Θα είχα απαλή μουσική και θα έδιωχνα τους φωνακλάδες. Θα επεδίωκα να καταστεί πιο πολύ χώρος ψυχικής ανάτασης και διαλογισμού και το, με μέτρο ποτό, είναι γνωστό πως βοηθά το μηχανάκι της σκέψης και της αναζήτησης να πάρει μπροστά. Κάτι σαν αρχαίο ελληνικό συμπόσιο περισσότερο, με λίγα λόγια.
Το κινούμενο σχέδιο που παρακολουθώ ακόμα και σήμερα.
Το mickey mouse και ειδικά τον Speedy Gonzales τον οποίο λατρεύω για την αστεία μεξικάνικη προφορά του. Είναι καταπληκτικός! Το πιο ηλίθιο πράγμα που έχω κάνει. Ήταν λίγο μετά την Τουρκική εισβολή όταν είχαμε χάσει οι περισσότερη στην Κύπρο τις δουλειές μας όταν ανέβηκα σε ένα πλοίο για να μπαρκάρω σαν ναύτης. Εξ ανάγκης προσποιήθηκα τον έμπειρο ναυτικό για να με προσλάβουν. Όταν όμως ήρθε η ώρα να κάνω σκάντζα βάρδια στο τιμόνι τα έκανα μούσκεμα και το βαπόρι άρχισε να κόβει βόλτες και να ταξιδεύει σχεδόν ακυβέρνητο. Ο καπετάνιος το κατάλαβε και ανέβηκε στη γέφυρα ανήσυχος και άρχισε να με μαλώνει. Δικαιολογήθηκα πως το τιμόνι λειτουργούσε με κουμπιά και πως εγώ ήμουνα τάχα συνηθισμένος με τα παλιά τιμόνια που είχε πιάστρες. (Μπρατσόλια). Την άλλη μέρα ο καπετάνιος, που με εκτίμησε για τον χαρακτήρα και τη μόρφωσή μου, με ρώτησε αν ήθελα να αναλάβω σαν μάγειρας και μάλιστα με πολύ αυξημένο μισθό. Επειδή είχα το ταλέντο αυτό δέχτηκα αμέσως με χαρά και δούλεψα στο βαπόρι μέχρι που μια μέρα… βούλιαξε στην Ερυθρά θάλασσα και εκεί τελείωσε αδόξως η σταδιοδρομία μου σαν μάγειρας. Παλεύαμε με τα κύματα τέσσερις ώρες μέχρι να μας εντοπίσουν και να μας σώσουν. Δεν το μετάνιωσα όμως ποτέ γιατί η τετράχρονη εμπειρία που απέκτησα στα βαπόρια αποτέλεσε για μένα πηγή έμπνευσης και αφορμή να γράψω αργότερα μερικά από τα καλύτερα έργα μου.
Είσαι ευτυχισμένος γιατί…
Ναι, νιώθω ευτυχισμένος γιατί από κάποια στιγμή και μετά η ζωή μου πήρε μια όμορφη πορεία. Βρήκα καλή δουλειά, παντρεύτηκα μια κοπέλα χαμηλών τόνων που αγαπά τη λογοτεχνία και αυτό που κάνω, με αποδέχεται με τα προτερήματά αλλά και τα ελαττώματά μου, απέκτησα ένα γιο που εξελίχθηκε σε φοβερό ζωγράφο και έχω μια σχετική οικονομική άνεση πράγμα που μου δίνει την απαραίτητη άνεση και ψυχική ηρεμία για να γράφω. Έγραψα όμορφα λογοτεχνικά έργα, καταξιώθηκα με ένα βραβείο λογοτεχνίας από το υπουργείο παιδείας και πολιτισμού, στη ζωγραφική πήρα επαίνους σε πανελλαδικές εκθέσεις, νιώθω πλήρης. Τι άλλο να θέλω;
Ένα θέμα που σας δημιουργεί άγχος όταν συζητιέται:
Θα έλεγα πως δεν είναι ένα αλλά πολλά. Η πολιτική κατάσταση στην Κύπρο, οι αιμοσταγείς πόλεμοι στον κόσμο, η διάδοση των ναρκωτικών, η παιδική θνησιμότητα λόγω πείνας, και φυσικά η ρύπανση της ατμόσφαιρας.
Ένας άπιαστος μέχρι τώρα στόχος σας.
Δεν θέτω ψηλούς και άπιαστους στόχους ποτέ, ειδικά τώρα σ’ αυτήν την ηλικία που προσπαθώ να ζήσω τη ζωή μου όσο πιο χαλαρά μπορώ, να είμαι απλά ευτυχισμένος. Μα, αυτός δεν είναι, θα μου πείτε, ένας στόχος, και δεν θα έχετε κι άδικο. Θα σας πω όμως κι εγώ ότι αυτός είναι ένας παλιός στόχος που έθεσα από πολύ παλιά και τον πέτυχα μετά από πολλές θυσίες και σκληρή δουλειά. Τώρα το μόνο που θέλω πια είναι να είμαι υγιής εγώ, η οικογένειά μου καθώς και τα αγαπημένα μου πρόσωπα και να βοηθήσω με την πέννα μου τον άνθρωπο στους καθημερινούς του αγώνες.
Αν ποτέ σας συλλάβουν θα είναι γιατί…
Ομολογώ δεν το σκέφτηκα ποτέ αλλά τώρα που μου το λέτε θα έλεγα πως θα πήγαινα ευχαρίστως φυλακή για να προστατέψω κάποιο παιδί, ένα βαποράκι που προσπαθεί να μπάσει ναρκωτικά σε κάποιο σχολείο, ναι θα το έκανα. Ή ακόμα κάποιον που κοροϊδεύει κάποιον ανάπηρο ή και δυστυχισμένο άνθρωπο.
Η οικογένειά σας με μια λέξη.
Φλόγα!
Ένα πράγμα για το οποίο είστε περήφανος…
Η οικογένειά μου.
Ένα πράγμα για το οποίο έχετε μετανιώσει.
Που δεν σπούδασα καλές τέχνες στο Παρίσι. Διέθετα το ταλέντο και έτρεφα μεγάλη αγάπη στο αντικείμενο, το ήθελα πάρα πολύ. Παρόλο που με παρότρυνε με επιμονή τόσο εμένα όσο και τον πατέρα μου ο αείμνηστος Βίκτωρας Ιωαννίδης αυτό δεν έγινε ποτέ γιατί δεν είχα την οικονομική δυνατότητα.
Φεύγετε από μια σχέση φιλική-ερωτική όταν…
Όταν νιώσω ότι στηρίζεται στο ψέμα και στην αχαριστία καθώς και στην έλλειψη αμοιβαίου σεβασμού.
Η φράση που χρησιμοποιείτε περισσότερο;
Υπάρχουν και χειρότερα.
Αν ήσασταν χρώμα θα ήσασταν…
Κόκκινο της φωτιάς.
Γιάννης Μελέσιος
Εκδόσεις Αναζητήσεις.
