“Η εξαπάτηση είναι τέχνη”:Ο Κωνσταντίνος Τρικουνάκης μιλάει για το νέο του βιβλίο!

@επιμέλεια/συνέντευξη Άννα Μουσογιαννη

Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Κωνσταντίνου Τρικουνάκη από τις Εκδόσεις BELL με τίτλο “Αλέξανδρος και Εσπερία. Μικρά διατριβή εις την εξαπάτησιν”.

Με το βιβλίο αυτό ο συγγραφέας μας ταξιδεύει στο χρόνο και μας προσγειώνει στα τέλη του 9ου αιώνα μ.Χ στην Κωνσταντινούπολη επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Με φόντο τις ιστορικές εξελίξεις εκείνης της περιόδου ξετυλίγεται μια ιστορία έρωτα και μυστηρίου. Εκεί που σμίγουν η πραγματικότητα με τη φαντασία η αγωνία μας κορυφώνεται για το τι μέλει γενέσθαι με τους ήρωες του βιβλίου. Ο Κωνσταντίνος Τρικουνάκης μας δείχνει βήμα προς βήμα την…τεχνική της εξαπάτησης! Τι θα γίνει τελικά; Θα πετύχει η ηρωίδα μας το σκοπό της;

Η γραφή του συγγραφέα λιτή, χωρίς περιττά στολίδια, στοχεύει στην ουσία της ιστορίας. Το “Αλέξανδρος και Εσπερία” είναι ένα αμιγώς ιστορικό ανάγνωσμα που συνθέτει με αρμονία την πραγματικότητα με τη φαντασία. Είναι, επίσης, πυκνογραμμένο παρέχοντας στον αναγνώστη μια πληθώρα ιστορικών στοιχείων εκείνης της περιόδου ενώ οι λεπτομερείς περιγραφές τοποθετούν τον αναγνώστη μέσα στα δρώμενα, στο χώρο και το χρόνο που αφηγείται. Από την πρώτη σελίδα ο συγγραφέας καταφέρνει και τραβάει την προσοχή δίνοντας ώθηση στον αναγνώστη να συνεχίσει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την ανάγνωση.

Σας το συστήνω ανεπιφύλακτα καθώς το συγκεκριμένο μυθιστόρημα ταριάζει με τη φράση “το τερπνόν μετά του ωφελίμου”...

Παρακάτω ο Κωνσταντίνος Τρικουνάκης μας μιλάει για το νέο του βιβλίο:

Η αφιέρωση του βιβλίου λέει : «Σε όσους εξαπατήθηκαν». Η εξαπάτηση είναι τέχνη;

Η εξαπάτηση είναι τέχνη. Ακόμα και στην απλούστερη μορφή της που απαντάται στη φύση, αυτό που λέμε καμουφλάζ, δεν είναι παρά μια εξαπάτηση. Ο άνθρωπος έχει αναγάγει την εξαπάτηση σε επιστήμη, είναι μάθημα που διδάσκεται στα πανεπιστήμια με διάφορους τίτλους. Στην καθημερινότητα, κάθε ψέμα μικρό ή μεγάλο δεν είναι μια πράξη εξαπάτησης;

Τι σημαίνει η προσθήκη στον τίτλο «μικρά διατριβή εις τη εξαπάτηση»; Μπορεί κάποιος, αλήθεια, να κάνει διατριβή στην εξαπάτηση;

Συχνά οι άνθρωποι, κατά μόνας ή σε ομάδες, μηχανεύονται πολύπλοκα σχεδία για να ξεγελάσουν, να εξαπατήσουν και να εκμεταλλευτούν άλλους. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει ψέματα, παραπλανητικές ενέργειες, επηρεασμό μέσω τρίτων και άλλα. Στην Ψυχολογία περιγράφεται σωρεία τέτοιων μεθόδων, οι οποίες δεν ανακαλύφθηκαν σε έρευνες και μελέτες αλλά στην πράξη από εξαιρετικά ικανά δόλια άτομα. Μια εντυπωσιακή τέτοια πρακτική είναι το Gaslithing που αποσκοπεί να αποδιοργανώσει το θύμα ώστε στο τέλος δεν ξεχωρίζει το αληθές από το ψευδές, το πραγματικό από το ανύπαρκτο και οδηγείται στην τρέλα. Πολύ γνωστά φαινόμενα σαν αυτό του χρηματιστηρίου, επιβεβαιώνουν τη δυναμική της εξαπάτησης από το ατομικό μέχρι το εθνικό ή και το παγκόσμιο επίπεδο. Αριστοτέχνες του είδους θεωρώ ότι πράγματι κάνουν διατριβή στην εξαπάτηση.

Το βιβλίο «Αλέξανδρος & Εσπερία» είναι πρώτα από όλα ένα ιστορικό μυθιστόρημα, κατά την άποψη μου, που αναφέρεται στα τέλη του 9^ου αιώνα μ.Χ. Γιατί επιλέξατε εκείνη τη χρονική περίοδο;

Το βιβλίο έρχεται να πει πράγματα για την περίοδο της αραβοκρατίας στην Κρήτη (824-961 μΧ) που δεν χώρεσαν στο πρώτο μου βιβλίο το  «Μίστικο» και που ελπίζω να βρείτε ενδιαφέροντα όσο κι εγώ. Προσωπικά στην πρώτη τυχαία επαφή, τη βρήκα εντυπωσιακή εποχή και παρά την γενική αντίληψη, εξαιρετικά φωτεινή για τον ανθρωπισμό, τις επιστήμες και τις τέχνες. Μια μικρή αναγέννηση.

Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, πόσο χρόνο σας πήρε προκειμένου να συλλέξετε όλα τα ιστορικά στοιχεία που απαιτούνται;

Πολλά από τα στοιχειά τα είχα ήδη κατά νου, αναζήτησα και περισσότερα σχετικά με την υπόθεση και τα επί μέρους θέματα που προέκυψαν. Η ευθύνη για τα γραφόμενα δεν επιτρέπει την χρήση φαντασίας παρά μόνο όταν δεν υπάρχει κάποιο δεδομένο με το οποίο να έρχεται σε σύγκρουση. Όλο το πόνημα χρειάστηκε τρεις – τέσσερις μήνες.

Τα ονόματα των πρωταγωνιστών πώς προέκυψαν;

Το «Αλέξανδρος» εντελώς τυχαία. Το «Εσπερία» όμως αποτελεί συστατικό της εξαπάτησης που επιχειρείται και, μοιραία κάποια στιγμή το στοιχείο που απαντά τις ερωτήσεις του Αλέξανδρου. Θα χρειαστεί ο αναγνώστης να φτάσει στο 17^ο κεφάλαιο για να δει πώς έγινε αυτό… Ωστόσο, ευελπιστώ ότι τελειώνοντας την ανάγνωση, θα συμφωνήσετε ότι είναι ταιριαστός τίτλος, γιατί εξ αρχής δεν προϊδεάζει για όσα κρύβονται πίσω του. Ας είναι κι αυτό ένα από τα μικρά γοητευτικά μυστήρια που αναφέρουμε παρακάτω.

…όταν ο Δημιουργός είδε το πρώτο του κατασκεύασμα, τον Αδάμ, αποφάσισε να φτιάξει ένα βελτιωμένο μοντέλο, τη γυναίκα.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι σε μια ταραχώδη περίοδο όπως ήταν η Κωνσταντινούπολη επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας να ευοδωθεί μια ερωτική σχέση ειδικά αν υπάρχει και το στοιχείο της εξαπάτησης στο ερωτικό αυτό κοκτέιλ;

Ο έρωτας είναι διαχρονικά πανταχού πάρων. Αγνός, κεραυνοβόλος, πάθους ή και πληρωμένος είναι ένας κυβερνήτης των ανθρώπινων πράξεων. Συχνά έχει χρησιμοποίει σε μηχανισμούς εξαπάτησης κυρίως από το γυναικείο φύλο. Ίσως κατά ρομαντικό τρόπο, στα βιβλία συνήθως καταφέρνει αίσιο αποτέλεσμα, πράγμα που αμφιβάλω κατά πόσο ισχύει στην πραγματικότητα. Οι επί μέρους συνθήκες όχι μόνο δεν ακυρώνουν τον ερώτα αλλά ενίοτε τον γιγαντώνουν. Ο πόλεμος, η διαφορετικότητα, η ανέχεια, ο ξενιτεμός, δεν είναι λόγοι για τους οποίους ο έρωτας θα πάψει να υπάρχει.

Ο Αλέξανδρος αντιπροσωπεύει τον άνδρα όπου θεωρείται από το προπατορικό αμάρτημα ότι ο ανήρ παρασύρθηκε από τη γυναίκα! Θεωρείτε ότι αυτό συμβαίνει μέχρι και σήμερα;  Όπως λέμε «Πυρ, γυνή και θάλασσα»;

Ο γυναικείος τρόπος σκέψης είναι εξαιρετικά πολύπλοκος και πολύ συχνά διαχειρίζεται τους άλλους, κυρίως το αρσενικό – σύντροφο. Αυτό όμως είναι πολύ μακριά από το να πούμε πως είναι ένα από τα τρία κακά του κόσμου. Μάλλον το ανάποδο ισχύει, ότι είναι ένα από τα ομορφότερα της δημιουργίας. Όπως λέω καμιά φορά μεταξύ αστείου και σοβαρού, όταν ο Δημιουργός είδε το πρώτο του κατασκεύασμα, τον Αδάμ, αποφάσισε να φτιάξει ένα βελτιωμένο μοντέλο, τη γυναίκα.

Θα πρέπει να συμφωνήσετε πως ο έρωτας είναι εν δυνάμει ένα εργαλείο για να γίνει κανείς καλύτερος και όχι να παρασυρθεί σε σκοτεινά μονοπάτια. Αυτό ίσως απαιτεί συνειδητή δουλειά και προσπάθεια, αλλά το σύμπαν επιβραβεύει την προσπάθεια ελπίζω.

Τα γεγονότα και οι άσχημες καταστάσεις που βίωσε η Εσπερία, τη μετέτρεψαν σε ένα πλάσμα που διψά για εκδίκηση, θεωρείτε ότι μπορούν οι δύσκολες καταστάσεις να μεταλλάξουν ένα άτομο; Και ο έρωτας να μαλακώσει μια ψυχή;

Αυτό είναι ένα αναντίρρητο γεγονός. Τα βιώματά μας, ειδικά αυτά της παιδικής ηλικίας, μας διαμορφώνουν. Συχνά είναι αιτία για την ύπαρξη διαταραγμένων προσωπικοτήτων, δυσλειτουργιών ή ανεξήγητων και κακών συμπεριφορών. Αυτό ονειρεύομαι να το πραγματευτώ σε κάποιο άλλο βιβλίο στο μέλλον. Όσο για τον ερώτα, ελπίζουμε όλοι η πανίσχυρη δυναμική του να μπορεί να ωφελήσει τα άτομα, όποτε έχουν την υπέροχη τύχη να τον ανταμώνουν.

Αν με κάποιο μαγικό τρόπο οι ήρωες σας ζωντάνευαν τι θα θέλατε να πείτε στον Αλέξανδρο;

Μα του το είπε η Εσπερία!

Να μην ξεπουλήσει τις αξίες του για τον ερώτα.

Θα πρέπει να συμφωνήσετε πως ο έρωτας είναι εν δυνάμει ένα εργαλείο για να γίνει κανείς καλύτερος και όχι να παρασυρθεί σε σκοτεινά μονοπάτια. Αυτό ίσως απαιτεί συνειδητή δουλειά και προσπάθεια, αλλά το σύμπαν επιβραβεύει την προσπάθεια ελπίζω.

Θεωρώ επιτυχημένο και άξιο να διαβαστεί, ένα βιβλίο που ακουμπά τόσο τον απλό αναγνώστη, όσο και συνάμα τον πιο απαιτητικό.

Κάπου προς το τέλος εκεί που ο Χακίμ λέει στον Αλέξανδρο για μια «μυστηριώδη γυναίκα» που παρουσιάστηκε ως αδελφή του γράφετε ως σκέψη του Χακίμ ότι… «…αυτό το μυστήριο είχε μια γοητεία»! Αλήθεια το μυστήριο γοητεύει ή τρομάζει;

Νομίζω πως οι άνθρωποι γοητευόμαστε από το μυστήριο. Αφήνει χώρο στη φαντασία – η οποία βέβαια είναι επίσης μηχανισμός εξαπάτησης, που είναι συνάμα φτερά για να πετάξει κανείς, αέρας στα πανιά, πανίσχυρη κινητήρια δύναμη. Όλως παραδόξως, οι μελετητές της ανθρώπινης συμπεριφοράς δεν έχουν συμπεριλάβει τη φαντασία (που φροντίζει για απαντήσεις στα μυστήρια), στις ανθρώπινες ανάγκες. Θα θέλατε ας πούμε, να ξαναφτιάξετε το πάζλ που τελειώσατε χτες ή να κάνετε ένα νέο άγνωστο;  Και αυτή η ίδια γοητεία που ασκεί το μυστήριο, δεν είναι που σπρώχνει εμπρός τις επιστήμες και τη γνώση;

Γιατί θεωρείτε ότι κάποιος πρέπει να διαβάσει το βιβλίο αυτό;

Το με τι πρέπει να καταπιαστεί κανείς ή τι να διαβάσει, είναι θέμα καθαρά προσωπικό. Εγώ μπορώ μόνο να πω πως έκανα μια προσπάθεια – ο αναγνώστης θα κρίνει αν είναι επιτυχής- να εκφράσω μέσα από τους ήρωες μια σειρά από σκέψεις λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές ή ξεκάθαρες. Το ιστορικό του μέρος έρχεται να πει κάποιες λεπτομέρειες ίσως άγνωστες στο ευρύ κοινό, και τέλος, η πλοκή στην οποία ρίχνω ιδιαίτερο βάρος, να του κρατήσει το ενδιαφέρον ζωντανό σε μια γραμμική και κλιμακούμενη εξέλιξη. Εδώ θα ήθελα να προσθέσω, πως θεωρώ επιτυχημένο και άξιο να διαβαστεί, ένα βιβλίο που ακουμπά τόσο τον απλό αναγνώστη, όσο και συνάμα τον πιο απαιτητικό. Ελπίζω να μην απογοητεύσω κανένα τους.

Και κλείνοντας αφού σας ευχαριστήσω για το χρόνο σας θα ήθελα να δώσετε μια ευχή στους αναγνώστες σας!

Αν θα μπορούσα να ευχηθώ κάτι που να ταιριάζει με το βιβλίο, θα ευχόμουν εμείς οι άνθρωποι να εξαπατούμασταν λιγότερο από τον ίδιο μας τον εαυτό. Δυστυχώς ο μεγαλύτερος κατεργάρης που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στη διαδρομή μας, είναι ο νους μας και τα δολερά κατασκευάσματά του.

Εγώ σας ευχαριστώ για τις καθόλου κοινότυπες ερωτήσεις που μου έδωσαν ευκαιρία να ξεφύγω από το πλαίσιο της περιπέτειας των ηρώων του βιβλίου.