Συνέντευξη στην Άρια Σωκράτους.
«Επιστήμη άνευ αρετής παρουργία εστί.» είπε ο Αριστοτέλης και το ρητό αυτό εκφράζει απόλυτα τον Ελληνα καθηγητή Φαρμακολογίας και Εσωτερικής Παθολογίας και διευθυντή του Εργαστηρίου Μοριακής Ανοσοφαρμακολογίας και Ανακάλυψης Φαρμάκων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Tufts της Βοστώνης, Θεοχάρη Θεοχαρίδη.
Ο Δρ. Θεοχαρίδης φοίτησε με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο YALE των ΗΠΑ, από όπου του απενεμήθηκαν τα πτυχία της Βιολογίας (BA) και της Ιατρικής (MD-Βραβείο Winternitz για την καλύτερη επίδοση στην παθολογία), δύο Μαστερς (MS, MPhil) και το Διδακτορικό Δίπλωμα (PhD)στη Φαρμακολογία. Στη συνέχεια μετεκπαιδεύτηκε στην ειδικότητα της Παθολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Νέας Αγγλίας στη Βοστώνη. Του απενεμήθηκε επίσης το Δίπλωμα Global Leadership and Management από το Fletcher School of Law and Diplomacy του Πανεπιστημίου TUFTS, και υπήρξε Kennedy Fellow στο J.F. Kennedy School of Government του Πανεπιστημίου HARVARD.
Ο Δρ. Θεοχαρίδης διετέλεσε Επίκουρος Καθηγητής στον Τομέα Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου YALE. Το 1983 διορίστηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου TUFTS, όπου είναι Τακτικός Καθηγητής από το 1995. Πρωτοστάτησε στην δημιουργία αυτοδύναμου Τομέα Φαρμακολογίας, και Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Φαρμακολογία και Πειραματική Θεραπευτική και στην Ελλάδα συμμετείχε στην Επιτροπή Αναβάθμισης του Συστήματος Υγείας, διετέλεσε Μέλος του Ανώτατου Συμβούλιου Υγείας του Υπουργείου Υγείας, του Ανώτατου Υγειονομικού Συμβούλιου του Ι.Κ.Α., του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Ερευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) του Εθνικού Οργανισμού Φαρμακου όπως και Ειδικός Σύμβουλος για την Οργάνωση και Λειτουργία του Εργαστηρίου Βιοισοδυναμίας και Ανάπτυξης Φαρμάκων του ΙΦΕΤ.
Έχει συγγράψει 450 δημοσιεύσεις με περιπου 345,000 αναφορές, και τρία βιβλία, και έχει επιλεγεί στο 5% των συγγραφέων που αναφέρονται πιο συχνά σε Φαρμακολογικά και Ανοσολογικά περιοδικά.
- Η έρευνα σας που αφορά στον ρόλο των σιτευτικών κυττάρων (μαστοκυττάρων) στην αλλεργία και σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών όπως η αρθρίτιδα, η ατοπική ρινίτιδα, άσθμα, αυτισμό, σκλήρυνση κατά πλάκας και αρκετές άλλες είχε θεαματικά αποτελέσματα. Μπορείτε να μας μιλήσετε για την συγκεκριμένη έρευνα;
Τα μαστοκύτταρα (σιτευτικά κύτταρα) ήταν άγνωστα μέχρι το 1947 που ένας Άγγλος καθηγητής ανακάλυψε πως περιέχουν ισταμίνη κι από τότε ταυτίστηκαν με την αλλεργία επειδή η ισταμίνη είναι μια κύρια ουσία που βγαίνει από τα μαστοκύτταρα. Μετά από έρευνες και αρκετές δημοσιεύσεις καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι τα μαστοκύτταρα είναι απαραίτητα για την δημιουργία της φλεγμονής μέσω της απελευθέρωσης μεσολαβητών επιλεκτικά και όχι με την αποκοκκίωση που χαρακτηρίζει τις αλλεργικές αντιδράσεις. Επιπλέον, μετά από μελέτες ανακαλύψαμε μία πρωτείνη η οποία αναστέλλει την ενεργοποίηση των σιτευτικών κυττάρων. Η πρωτείνη αυτή φωσφορυλιώνεται μετά από έκθεση των μαστοκυττάρων σε συγκεκριμένα φυσικά φλαβονοειδή αναστέλοντας έτσι την ενεργοποίηση των κυττάρων και οδηγώντας σε θεραπεία αλλεργικών και φλεγμονωδών νόσων.
Μετά από χρόνια, σιγά σιγά αρχίσαμε να στήνουμε βήμα-βήμα το γιατί μπορούν τα μαστοκύτταρα να συμμετέχουν λιγότερο ή περισσότερο σε αυτές τις ασθένειες και μόνο τα τελευταία πέντε χρόνια εστιάσαμε την προσοχή μας σε αμιγώς νευρολογικά προβλήματα όπως είναι η χρόνια κόπωση και ο αυτισμός. Παρόλο που οι καταστάσεις στην επιστημονική κοινότητα έχουν αλλάξει ραγδαία, εξακολουθούμε να μην δίνουμε την πρέπουσα σημασία στο ρόλο των μαστοκυττάρων όπου αν κανείς προλάβει είτε την εκλεκτική είτε την γενικευμένη έκλυση των διαβιβαστώ τους , μπορούμε να συμβάλουμε στη θεραπεία πάρα πολλών ασθενειών.
- Έχετε κάνει μια σπουδαία ανακάλυψη που βασίζεται στη λουτεολίνη και στο πυρηνέλαιο, τα οποία συντείνουν στη μείωση οξείδωσης και φλεγμονής στον εγκέφαλο και βελτιώνουν σημαντικά τις λειτουργίες παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα αυτισμού. Σε ποιό στάδιο βρίσκεται η ανακάλυψη αυτή;
Είμαι πολλά χρόνια στο επιστημονικό τους συμβούλιο ασθενών με μαστοκυττάρωση και έτυχε σε μια συνεδρία να διαπιστώσω πως πολλά παιδιά των οικογενειών αυτών είχαν αυτισμό κι έτσι συστήσαμε ένα ερωτηματολόγιο και μια μελέτη για ελέγξουμε κατά πόσο οικογένειες που έχουν μαστοκυττάρωση έχουν παιδιά με αυτισμό και αποδείχτηκε πως ήταν δέκα φορές μεγαλύτερες οι πιθανότητες από τον γενικό πληθυσμό. Μελετήσαμε αν υπάρχει συσχέτιση όχι μόνο με μαστοκυττάρωση αλλά και με άλλες ασθένειες στις οποίες τα μαστοκύτταρα είναι ενεργοποιημένα όπως οι αλλεργίες. Οι επιδημιολογικές μελέτες που έγιναν έδειξαν πως οι μόνες άλλες ασθένειες που συνυπάρχουν με τον αυτισμό στα παιδιά είναι ή το άσθμα ή το έκζεμα. Θεωρήσαμε πως αυτό που γίνεται τουλάχιστον στο 60% των παιδιών είναι μια εστιασμένη φλεγμονή στην περιοχή του υποθαλάμου και της αμυγδαλής. Η λουτεολίνη μετά από πολλές μελέτες αποδείχτηκε πως ήταν η πιο δραστική φυσική ουσία και ανέστελνε τη δραστηριοποιήση και των μαστοκυττάρων και των μικρογλιιακών κυττάρων που αποτελούν την άμυνα του εγκεφάλου.Τα αποτελέσματα ήταν συνταρακτικά και τότε δημιουργήσαμε δύο διατροφικά συμπληρώματα, ένα από τα οποία χρησιμοποιήθηκε σε μια μελέτη στην Ελλάδα κι ένα στην Αμερική σε παιδάκια με αυτισμό και δείξαμε ότι στα μεν παιδάκια που είχαν αυτισμό αλλά δεν είχαν προιστορία αλλεργικών αντιδράσεων, το 1/3 σε τέσσερις μήνες πήγε πολύ καλά, το 1/3 σταδιακά καλά, ενώ στο 1/3 δεν είχαμε αποτέλεσμα.
Τα 2/3 των παιδιών τα οποία είχαν αλλεργική προδιάθεση πήγαν πάρα πολύ καλά. Οι μελέτες αυτές έγιναν πριν από πέντε χρόνια. Τα παιδιά στα οποία μετρούσαμε τις προφλεγμονώδεις κυτταροκίνες στο αίμα και ήταν αυξημένες, είχαν τα πιο βαριά συμπτώματα αυτισμού και όχι μόνο πήγαν καλύτερα αλλά όταν μετρήθηκαν ξανά οι κυτταροκίνες μετά την χρηση λουτεολίνης ήταν σχεδόν κάτω από το φυσιολογικό. Η λουτεολίνη όμως δεν είναι αρκετή από μόνη της. Θεωρώ πως αν δεν περιορίσουμε την υπερκινητικότητα των παιδιών αυτών, δύσκολα θα πάνε καλύτερα, ενω συχγρόνως πρέπει να ενισχύσουμε τα νευρικά κύτταρα με φολινικό ασβέστιο. Στις περιπτώσεις παιδιών με συμπτώματα βαριά όπως αυτοκαταστροφικές τάσεις, χρειάστηκε χρόνος και κάποια φαρμακευτική αγωγή για να περιοριστούν. Οι μελέτες αυτές δημοσιεύτηκαν στην Επιθεώρηση της Ακαδημίας Επιστημών της Αμερικής (PNAS). Επίσης, λόγω του γεγονότος ότι η λουτεολίνη απορραφάται μόνο κατά 10% αναμιγνύουμε την λουτεολίνη σε καθαρό εκχύλισμα πυρήνα ελιάς με προδιαγραφές από την Ελλάδα και με αυτό τον τρόπο αυξάνουμε την απορρόφηση της λουτεολίνης πέντε φορές. Σε ένα μήνα χρήσης του σκευάσματος, παρατηρούμε καλήτερη κοινωνικότητα και τα παιδιά ακολουθούν καλύτερα εντολές. Μέσα στους τρεις μήνες, οι γονείς μας έχουν αναφέρει πως κάθονται πιο ήσυχα στην τάξη και πως στο διάλειμμα πλησιάζουν τα υπόλοιπα παιδιά και αρχίζουν να παίζουν φανταστικά παιχνίδια στο σπίτι. Επί του παρόντος προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα ρινικό σκεύασμα για γρηγορότερη και καλύτερν πρόσβαση στον εγκέφαλο.
- Έχετε επιλεγεί στο 5% των συγγραφέων που αναφέρονται πιο συχνά σε Φαρμακολογικά και Ανοσολογικά περιοδικα. Ποιό είναι το στοιχείο που διακρίνει την έρευνα σας;
Πάντα έλεγα και λέω στους φοιτητές και συνεργάτες μου ότι ένας σωστός επιστήμονας πρέπει καταρχήν να είναι ταπεινός και ειλικρινής, να έχει υπομονή και επιμονή επειδή υπήρχαν χρόνια που οι έρευνες δεν είχαν αποτέλεσμα. Χρειάζεται να έχει όραμα για να σκεφτεί το επόμενο βήμα που δεν σκέφτηκε κανένας προηγουμένως και να έχεις το θάρρος να το κυνηγήσει. Τελικά όμως το πιο σημαντικό είναι πόσο βοηθάμε τον συνάνθρωπό μας. Γι αυτό είμαι ιδιαίτερα περήφανος που τιμήθηκα από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βοστώνης κκ. Μεθόδιο και από τον εκλιπόντα Αξ. Δήμαρχο Βοστώνης Thomas Menino για ανθρωπιστική δράση, ενώ το 2000 ανακηρύχθηκα Αρχων Ιερομνήμων του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Επίσης καταχωρήθηκα στο Rare Diseases Hall of Fame, και μου απενεμήθηκε το βραβείο Albert Nelson Marquis Lifetime Achievement Award και το Distinguished Humanitarian Award.
- Ποιά είναι η δική σας θέση ως Καθηγητής Φαρμακολογίας και Ανοσολογίας όσον αφορά στα αντιικά φάρμακα για την αντιμετώπιση του Covid 19 και για την χρήση εμβολίου;
Δεν υπάρχει αντιικό φάρμακο, το οποίο να είναι αποτελεσματικό αυτή τη στιγμή με αντικειμενικά και δημοσιευμένα κριτήρια. Δεν θα έπρεπε η υδροχλωροκίνη να χρησιμοποιείται σε ιατρικό νοσηλευτικό προσωπικό γιατί έτσι δίνουμε λάθος εντύπωση σε όλους. Όσον αφορά στη χρήση του εμβολίου, έχω να πω ότι τα τελευταία δέκα χρόνια είχαν εμφανιστεί δύο τύποι κορωνοιού, αρκετά όμοιοι με τον SARS-CoVid-2, αλλά δεν υπήρξε ενδιαφέρον και οικονομική υποστήριξη από τις κυβερνήσεις και τις φαρμακευτικές εταιρίες. Αν υπήρχε, τότε θα είχαμε εμβόλιο για τον κορωνοιό εδώ και πέντε χρόνια. Στα «κλασσικά» εμβόλια, πολλαπλασιάζεται λοιπόν ο ιός, σπάνε τα κύτταρα κάποια στιγμή και περνώντας από κάποια φίλτρα, απομονώνεται το υλικό το οποίο περιέχει τον ιό και όχι άλλα συστατικά των κυττάρων. Τα εμβόλια στην Αμερική δεν ακολούθησαν αυτή τη διαδικασία, αλλά χρησιμοποίησαν messenger RNA για να παράγουν τα δικά μας κύτταρα την «Σ» πρωτείνη του κορωνοιού που κολλάει στα κύτταρα και στη συνέχεια να φτιάξει ο οργανισμός αντισώματα. Αυτή η τακτική είναι διαφορετική από το να δώσει κανείς ένα αδρανοποιημένο ιό, όπου ο οργανισμός μπορεί να φτιάξει αντισώματα σε διάφορες περιοχές. Πιστεύω ότι σε όσες περισσότερες περιοχές φτιάχνουμε αντισώματα, τόσο πιο επιτυχές είναι ένα εμβόλιο.
Τα εμβόλια έχουν χορηγηθεί σε εθελοντές για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν αντιδράσεις και αν θα φτιάξουν αντισώματα. Δεν έχουν δοκιμαστεί ακόμα σε μεγάλο πληθυσμό ο οποίος έχει μολυνθεί με τον κορωνοιο για να δούμε αν θα τον περιορίσουμε. Αν δεν περάσει τουλάχιστον ένας χρόνος, αυτό δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε και δυστυχώς αυτό το γεγονός δενσυζητιέται . Το εμβόλιο δεν είναι πανάκεια.Τα μέτρα όπως η μάσκα κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών και οι αποστάσεις θα πρέπει να τηρούνται.
Τα άτομα που έχουν νοσήσει από κορωνοιό εμφανίζουν πλήθος συμπτωμάτων, ιδίως νευροψυχολογικών, εβδομάδες μετά την έκθεση στον κορωνοϊό, έστω και αν δεν παρουσίασαν τα γνωστά αναπνευστικά συμπτώματα. Τα πιο σημαντικά συμπτώματα είναι ατονία, γνωστικά προβλήματα, δυσκολία επικοινωνίας, δυσκολία προσήλωσης, δυσκολία εύρεσης σωστών λέξεων, εξάντληση, μειωμένη πνευματική διαύγεια, δυσκολίες στην ικανότητα συγκέντρωσης και εκτέλεσης πολλών καθηκόντων ταυτοχρόνως, προβλήματα στη βραχυπρόθεσμη και τη μακροπρόθεσμη μνήμη, μυϊκή ατονία, νευροπάθεια, πονοκέφαλο και σύγχυση.
Αν κάποιοι δημιουργήσουν ομίχλη εγκεφάλου, θα μπορούσε να τους χορηγηθεί ένα διατροφικό συμπλήρωμα, το οποίο λέγεται BrainGain, το οποίο έχει λουτεολίνη, που έχει αποδειχθεί να αποκλείει την σύνδεση του κορωνοιού και την παραγωγή κυτταροκινών, αλλά και υδρόξυτυροσόλη που απομονώνεται από το ελαιόλαδο και αυξάνει την πρόσφατη μνήμη, και περιέχει και άλλες ουσίες χρήσιμες για τα εγκεφαλικά κύτταρα. Η ομίχλη εγκεφάλου του κορωνοιού θυμίζει πάρα πολύ την ομίχλη εγκεφάλου ασθενών που κάνουν χημειοθεραπεία.
- Θα μπορούσατε να σκεφτείτε τον εαυτό σας στο προσεχές μέλλον στη χώρα σας και να παρέχετε την ειδίκευση και τις γνώσεις σας στους συμπατριώτες σας;
Αγαπώ αφάνταστα την Ελλάδα και τα τελευταία τουλάχιστον τριάντα χρόνια συμμετείχα σε πολλές κρατικές επιτροπές στην Ελλάδα, και πρόσφατα συνέβαλα στην δημιουργία Προγράμματος Βιοιατρικών Επιστημών στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας στην Αθήνα-Deree. Δεν πρέπει όμως να δίνουμε την αίσθηση πως θα πάμε στην πατρίδα να υποδείξουμε στους συμπατριώτες συναδέλφους μας τι να κάνουν. Υπάρχουν εξαιρετικοί επιστήμονες στην Ελλάδα και πολύ φωτεινά μυαλά. Χρειάζεται συντονισμός και συνεργασία χωρίς ανταγωνισμό, και διάθεση των αναγκαίων επιχορηγήσεων για την εκπόνηση της σχετικής έρευνας.
