από τον Διατροφολόγο-Διαιτολόγο Εμμανουήλ Μοράρη.
Ποιο είναι αλήθεια αυτό το ψάρι που κρύβεται πίσω από το αλάτι του;
Παρόλο που η περίοδος της Σαρακοστής αποτελεί παράλληλα και περίοδο νηστείας, η εκκλησία, επέτρεψε να υπάρχουν δυο ημέρες όπου θα επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού. Μία από αυτές τις γιορτές είναι ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου 25 Μαρτίου, όπου παραδοσιακά συνηθίζεται εκείνη την ημέρα να τρώμε μπακαλιάρο σκορδαλιά. Η δεύτερη ημέρα εξαίρεσης της νηστείας είναι η Κυριακή των Βαΐων.
Ο βακαλάος, μπακαλιάρος ή μπακαλιέρος, μερικά από τα ονόματα που δίνουν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, είναι προτιμότερο να τρώγεται φρέσκος για να παίρνουμε όλες τις θρεπτικές του αξίες αλλά και ο παστός παρότι έχει χάσει θρεπτικές αξίες είναι επίσης θρεπτικά αξιόλογος.
Από τους καλύτερους παστούς μπακαλιάρους θεωρείται ο υγράλατος βακαλάος της Ισλανδίας (Gadus Morhua) που ψαρεύεται στο βόρειο Ατλαντικό ωκεανό που είναι από τους πιο καθαρούς και πλούσιους υγροβιότοπους στον κόσμο.
Ανήκει στην κατηγορία των ψαριών και όπως όλα τα ψάρια, αποτελεί πλούσια πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας και αμινοξέων, τα οποία είναι απαραίτητα για τη δόμηση των ιστών και την αποκατάσταση των φθορών τους.
Η περιεκτικότητά του σε λίπος διαφοροποιείται σημαντικά σε σχέση με τα υπόλοιπα ψάρια. Κυμαίνεται από 0,5-2%.Τα λιπαρά του είναι τα γνωστά σε όλους μας ως «καλά» λιπαρά, τα ω-3, τα οποία βοηθούν στη μείωση της χοληστερίνης, των τριγλυκεριδίων και προστατεύουν τις αρτηρίες μειώνοντας την πίεση.
Επίσης, είναι πλούσια πηγή σε μέταλλα, φώσφορο, μαγνήσιο και ιχνοστοιχεία. Είναι πλούσιος σε βιταμίνη Α, η οποία έχει άμεση σχέση με την όραση. Άλλη μια σημαντική βιταμίνη είναι η βιταμίνη D, η οποία είναι υπεύθυνη για την αύξηση και τον εμπλουτισμό των οστών και των δοντιών αλλά και για την απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου. Ακόμη, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, είναι σημαντικές για την υγεία των νευρικών ιστών.
Σήμερα, το εξαιρετικά θρεπτικό αυτό ψάρι βρίσκεται στην «κόκκινη» λίστα της Greenpeace, λόγω υπεραλίευσης. Υπάρχει όμως στο εμπόριο σε αφθονία σε όλες του τις μορφές.