Γράφει η @Άννα Μουσογιάννη
Η μάνα της έλεγε ότι η ψυχή ξέρει. Και ίσως η δική της ψυχή ήξερε κάτι που δεν τολμούσε καν να το μοιραστεί με τη λογική της. Γιατί βαθιά μέσα της είχαν αρχίσει να ξεπηδούν παράλογες φοβίες...
Μια παρτίδα σκάκι εν αγνοία των παιχτών. Τα μαύρα και τα λευκά πιόνια στήθηκαν με επιμέλεια. Στο παιχνίδι αυτό δεν υπήρχαν βασιλιάδες παρά μόνο βασίλισσες .Δύο βασίλισσες αντιμέτωπες. Η Ισιδώρα και η Ραλλού. Η φατρία των Κύκνων και η φατρία των Δράκων. Η παρτίδα που δεν είχε στηθεί από αυτές έπρεπε να τελειώσει πάση θυσία. «Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα». Να κλείσει ο κύκλος. Να κοπούν τα σχοινιά. Οι στρατιώτες έπεφταν ο ένας μετά τον άλλο για να τις προστατέψουν. Όρθιοι έμενα οι πύργοι, οι αξιωματικοί και τα άλογα επειδή είχαν ευχέρεια κινήσεων, πιστοί ακόλουθοι δίπλα τους. Ποιο χρώμα θα επικρατήσει άραγε; Δεν υπήρχε χώρος και για τις δύο.
Η Δήμητρα Ιωάννου, πιστή στο συγγραφικό της ραντεβού κατάφερε γι ακόμη μια φορά να κεντρίσει το ενδιαφέρον μας με το νέο της βιβλίο με τίτλο «Αλεξάνδρεια- Γητειές, Μάγια και Μπαχάρια» από τις Εκδόσεις Ψυχογιός.
Το νέο της μυθιστόρημα μας πηγαίνει πίσω στο χρόνο στην λαμπερή Αλεξάνδρεια στις δεκαετίες του ’40 μέχρι και ’60. Μας ταξιδεύει στην πόλη των μεγάλων αντιθέσεων την περίοδο που ήταν στο απόγειο της ομορφιάς και του πλούτου. Γεύσεις, αρώματα, χρώματα, μαγεία, έρωτες, πάθη, ζήλια, μίσος. Και έπειτα η αυλαία θα πέσει στην Αθήνα.
Συνδυάζοντας άριστα σασπένς και έκπληξη που αποτελούν τη βασική δυναμική σε μια παραδοσιακά δυνατή πλοκή και αφήγηση η Δήμητρα Ιωάννου καταφέρνει και κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Καθώς οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές, με κομμένη την ανάσα παρακολουθούμε να ξεδιπλώνεται το κουβάρι της ιστορίας. Η συγγραφέας δίνει διάσπαρτα στοιχεία που μαρτυρούν τη συνέχεια και ο αναγνώστης υποπτεύεται.
Η πένα της συγγραφέως διαγράφει μια ανεξέλεγκτη πορεία έντασης, μαγείας και έρωτα πάνω στο χαρτί. Πίσω από τις λέξεις ξεπηδούν βαθυστόχαστα νοήματα για τους αναγνώστες που ψάχνουν το κάτι παραπάνω. Νοήματα που αφορούν τις ανθρώπινες σχέσεις ερεθίζουν τον εγκέφαλο και η αφήγηση ικανοποιεί ακόμα και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη. Χρησιμοποιώντας αυτούσιες φράσεις σε διάφορες διαλέκτους και γλώσσες τοποθετούν τον εκάστοτε αναγνώστη στο κλίμα της ιστορίας ενώ οι λεπτομερείς περιγραφές σε εδέσματα, μέρη και συνήθειες του αλεξανδρινού τόπου δημιουργούν μια πληθώρα εικόνων στο μυαλό μας. Κινηματογραφικές περιγραφές μας κάνουν θεατές σε μια ταινία που εγείρει τη φαντασία, τις αισθήσεις μας και σε κάποια κομμάτια αγγίζει την ψυχή μας. Η συγγραφέας, όπως σε κάθε βιβλίο της ΄έτσι και σε αυτό δένει άψογα τους μύθους, τις παραδόσεις, την ιστορία του κάθε τόπου με τη μυθοπλασία και φτιάχνει ένα μεθυστικά αναγνωστικό χαρμάνι.
Οι γλαφυρές περιγραφές και οι στολισμένες λέξεις με ένταση δημιουργούν μια έκρηξη συναισθημάτων στο μυαλό του αναγνώστη καθώς συμπάσχει με την Ισιδώρα, νιώθει την παγωνιά της ψυχής της Ραλλούς, αντιπαθεί τον Κοσμίδη και αφουγκράζεται τις σκέψεις και τα συναισθήματα των ηρώων που πλαισιώνουν τις ηρωίδες και κινούν τα νήματα της ιστορίας. Η Δήμητρα Ιωάννου σκιαγραφεί τους ήρωες της με μαεστρία αποφεύγοντας να τους χαρακτηρίσει καθώς αφήνει τις πράξεις τους να μας αποκαλύψουν το χαρακτήρα τους. Δε στέκεται τόσο σε λεπτομερείς περιγραφές της εξωτερικής εμφάνισης των ηρώων της όσο στον αέρα που βγάζει ο καθένας και στην ποιότητα του χαρακτήρα τους καθώς αυτό είναι που τους προσδιορίζει. Αφήνει τις πράξεις και τη συμπεριφορά τους να διαθλώνται μέσα από την υποκειμενική ματιά του αναγνώστη. Δε συμβουλεύει και δε φιλοσοφεί, απλά περιγράφει καταστάσεις που κάποιος μπορεί να προσπεράσει δίνοντας έμφαση μόνο στην αφήγηση και κάποιος άλλος να ψάξει κάτι περισσότερο.
Να που στον αφρό του βαρελιού έχει βρόμα, ενώ στον πάτο διαμάντια…σκεφτόταν και γέμιζε η καρδιά της ευγνωμοσύνη!
Η «Αλεξάνδρεια» εκτός των άλλων είναι και ένα ψυχογράφημα ανθρωπίνων σχέσεων. Το φαίνεσθαι και το είναι. Η αληθινή ομορφιά υπάρχει μέσα μας και αναδύεται. Φαίνεται στις πράξεις, τις κινήσεις, τα λόγια. Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Το διαμάντι για να το βρεις πρέπει να σκάψεις και να περάσεις δια πυρός και σιδήρου ενώ μια πέτρα που απλά γυαλίζει είναι ένα γυαλί που αντικατοπτρίζει τη λάμψη. Και οι ίδιοι οι άνθρωποι γίνονται δέσμιοι των κατώτερων ενστίκτων τους. Βάζουν τον εαυτό τους σε μια βιτρίνα. Τον ντύνουν, τον στολίζουν, ηδονίζονται με τα βλέμματα θαυμασμού, κυρίως από τους κενούς ανθρώπους που εντυπωσιάζονται από αυτό που βλέπουν και μετά γίνονται δεσμώτες του ίδιου τους του εαυτού. Το ίδιο έπαθε και η Ραλλού. Ζηλόφθονη, φιλήδονη, παγωμένη και σκληρή σαν ατσάλι! Κενή όπως ένα κουφάρι ήθελε να κλέψει τη ζωή της Ισιδώρας. Θα τα καταφέρει άραγε; Ό,τι κλέβεις δε σου ανήκει ποτέ. Οι ισορροπίες κρέμονται από μια λεπτή κλωστή και μπορούν όλα να ανατραπούν ανα πάσα στιγμή.
Στο βιβλίο αυτό βλέπουμε το καλό και το κακό. Οι δύο αντίθετες δυνάμεις που αλληλοσυμπληρώνονται και δεν ξεχωρίζουν. Το γιν γιανγκ. Υπάρχουν μέσα μας από πριν γεννηθούμε. Έπειτα ζυμώνονται με τα υλικά μας. Έτσι διαπιστώνουμε ότι εκτός από τις εξωτερικές επιρροές είναι και η πάστα του ανθρώπου που τις δέχεται. Και οι δύο ηρωίδες μεγάλωσαν χωρίς αγάπη, Και οι δύο έχασαν τις μητέρες τους σε μικρή ηλικία. Της μιας η έλλειψη έγινε μίσος και όπλο στα χέρια της ενώ στην άλλη τροχοπέδη εξέλιξης καθώς κλείστηκε πιο πολύ στον εαυτό της μέχρι να έλθει η στιγμή να ξεδιπλώσει τους θησαυρούς της ψυχής της. Η αξιοπρέπεια είναι αξία ανεκτίμητη.
Μια ακόμα φράση που ήλθε στο μυαλό μου διαβάζοντας το βιβλίο αυτό ήταν η «Μην κρίνεις για να μην κριθείς». Δεν ξέρεις τι κουβαλάει ο κάθε άνθρωπος μέσα του. Τι κρύβει στην ψυχή του και τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Ένας φαινομενικά στριφνός άνθρωπος μπορεί να έχει την πιο όμορφη ψυχή.
Για τη Δήμητρα Ιωάννου, όπως σε όλα τα βιβλία της έτσι και σε αυτό, δεν υπάρχει ο από μηχανής θεός και η μοίρα δεν είναι προδιαγεγραμμένη. Υπάρχουν δύο δρόμοι χαραγμένοι στη ζωή του κάθε ανθρώπου και είναι στη δική του βούληση και επιλογή ποιο δρόμο θα διαλέξει :«Να θυμάσαι δεν μπορώ να αφαιρέσω από το δρόμο σου τα εμπόδια αλλά όμως σου δίνω όπλα να τα αντιμετωπίσεις». Καθίσταται σαφές εξάλλου το γεγονός ότι το κακό αν δεν το προσκαλέσεις δεν έρχεται στο σπίτι σου. Και η άβγαλτη Ισιδώρα το κάλεσε. Και η παρτίδα σκάκι συνεχίστηκε ανεβάζοντας το κοντέρ της αγωνίας μας επικίνδυνα. Η λευκή βασίλισσα βρίσκεται ξαφνικά ανάμεσα στα μαύρα πιόνια. Θα αφανίσει τελικά η μαύρη τη λευκή βασίλισσα;
Η ομορφιά έρχεται και παρέρχεται, όμως οι ψυχές γνωρίζονται και αγαπιούνται .Θέλουν αγάπη και ασφάλεια για να ανθίσουν και να μην αλλοιώνονται στων ξένων τις συναναστροφές…
Το έγραψε και ο Αλεξανδρινός αγαπημένος ποιητής, η ομορφιά της ψυχής είναι προσωπική υπόθεση, ό,τι προστατεύεται δε φθείρεται…
Καλή σας ανάγνωση!
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.
Μην την εξευτελίζεις πιαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινή ανοησία,
ως που vα γίνει σα μιά ξένη φορτική. (Κ.Π. Καβάφης)
